29 November 2021

Rolie Barth: De Kosmos en het Leven, een Meesterwerk. Eerste indrukken

Rolie Barth (2021)
De Kosmos en het leven,
een Meesterwerk

In dit blog de eerste indrukken van een boek, je mag gerust zeggen het levenswerk, van ing. dr. ds. Rolie Barth De Kosmos en het leven, een Meesterwerk. Rolie Barth (1951) was 30 jaar werkzaam bij het Fundamenteel Onderzoek der Materie, FOM, waar hij werkte aan het meten van de temperatuur van hete plasma's met behulp van Thomson Scattering. Hij promoveerde als hts'er op dit onderzoek aan de Universiteit Utrecht. Tevens volgde hij de studie 'Theology and religious studies' aan de Universiteit Utrecht en was freelance predikant. Een unieke combinatie van werkzaamheden en interesses.

Dit boek is een ambitieus werk: niets minder dan een 500 pagina's tellend overzicht van de kosmos en het leven. Het begint met de allerkleinste bouwstenen van de materie, via de bouwstenen van het leven en eindigend met de mens. Het boek is een controversieel werk in die zin dat alles van meet af aan in een religieuze context staat. Het 'Meesterwerk' heeft een 'Bouwmeester'. En Barth bedoelt dat niet in metaforische zin. De lezer is dus gewaarschuwd: er zijn bijna geen hoofdstukken waar je niet merkt dat Rolie Barth christen en predikant is. Een tweede 'waarschuwing': de bouwstenen van de materie en het leven worden uitgebreid en op een wetenschappelijke manier beschreven. Zoals je kunt verwachten van iemand die 30 jaar gewerkt heeft aan het fundamenteel onderzoek der materie. Een derde 'waarschuwing': negen hoofdstukken (200 pagina's) over biologie. Onderwerpen als embryonale ontwikkeling, structuurvorming, zelforganisatie, en wiskundige modellen van morfogenese en natuurlijk evolutie worden grondig in verschillende hoofdstukken behandeld. Sommige pagina's zien er uit als een biologie studieboek zoals bijvoorbeeld hoofdstuk 13 over de bouwstenen van het leven. Zo'n diepgaande behandeling van biologische kennis verwacht je niet direct van een fysicus-theoloog. 

Dit boek zal gegarandeerd controverse veroorzaken. Het 'ongelovig' deel der lezers zal het typisch christelijk taalgebruik uitermate irritant vinden. Het is niet of met moeite weg te denken. Het zit door het hele boek verweven. Barth heeft echter een interessante hobby: de wiskundige modellen van Turing die patroonvorming in de dierenwereld modelleren. Voorbeeld: de strepen van de zebra. De zebra op de omslag staat daar symbool voor. Dit soort onderwerpen worden uiterst serieus behandeld in een aantal hoofdstukken. Je merkt hier dat de auteur een authentieke belangstelling heeft voor biologie. En die hoofdstukken zijn vrij van theologie. Dat laatste kan bepaald niet gezegd worden van de hoofdstukken over het belangrijkste dier op aarde: de sprekende aap Homo Sapiens.

Veel gelovigen zullen of theologische kritiek hebben of zich ergeren dat Barth evolutie accepteert. Ook Intelligent Design aanhangers en zeker Jonge- en Oude-Aarde-Creationisten zullen grote bezwaren hebben. Om maar niet te spreken van de meest orthodoxe en conservatieve gelovigen in Nederland. Het boek zal interessant zijn voor christelijke wetenschappers.

Dit boek is onmogelijk in zijn geheel te bespreken in één blog. Ik zal in een paar toekomstige blogs (hoop ik) onderwerpen uitdiepen die mij interesseren. De auteur heeft zich al in de discussie op dit blog gemengd. Daarbij heeft hij al aangetoond dat je met een fysicus-predikant serieus over biologische zaken kunt discussiëren. Dus dat kan zeker interessant worden.



Bronnen


Blogs over boek Rolie Barth

  1. Enige kanttekeningen bij het boek van Rolie Barth (1)
  2. Rolie Barth over zebra's en Turing modellen

8 comments:

  1. Het kan verkeren.
    Nog niet zo lang geleden signaleerden zowel Jerry Coyne - WHY EVOLUTION IS TRUE - als Laurence Moran - SANDWALK Strolling with a skeptical biochemist de bespreking van een “gevaarlijk” boek in Science, een bespreking die Coyne semi-laudatory noemde. Wel als je de bespreking van dat boek, In Quest of the HISTORICAL ADAM van William Lane, semi-laudatory mag noemen - dat was het niet helemaal, vond ik - dan mag je jouw oordeel over het boek van Rolie Barth laudatory noemen. En de woede van Coyne en Moran richtte zich vooral op de recensent, Stephen Schaffner - a computational biologist. Dus Gert, als deze mannen van God als taalcadeautje Nederlands hadden ontvangen, en ze hadden jouw mening over De Kosmos en het leven, een Meesterwerk kunnen lezen, dan had je nu voor je billen gekregen.

    En ik roep even in herinnering een ander blog van jou Laten we vader dronken voeren en dan met hem slapen waarin je mij bestraffend toesprak en suggereerde “zit je in de hoek van EO / NCRV / KRO? verdedig je het christendom en de bijbel?”
    Foei, Leonardo, foei!

    Dus, terwijl Science, middels, Schaffner iets positiefs zei over een theoloog die op zoek wilde naar de historiciteit van Adam en Eva - ook niet zo “wetenschappelijk” - zeg jij iets positiefs over een theoloog die, naar het lijkt, een synthesis wil bewerkstelligen - a very modern synthesis - tussen Creationisme en Intelligent Design.
    Dat Coyne kwaad werd is woede tegen het geloof in het algemeen, en dat Science dat serieus nam. Moran’s woede was vooral gericht tegen de schrijvende theoloog - reden waarom hij naar een opinion van Dawkins in the Guardian linkte waarin Lane zwart gemaakt werd.
    Dat zijn voor mij niet de redenen om deze reactie te schrijven.

    Ten eerste vind ik jouw benadering van het boek van Rolie Barth onbegrijpelijk, in het licht van jouw opmerkingen aan mij, van jouw vroegere artikelen ... en (één van je) blogs over Senapathy, als Gerdien je wijst op het Hindoe Creationisme. Je zegt dan: Senapathy kan een Hindu zijn, maar er is niets, maar dan ook helemaal niets, dat daar op wijst in zijn boek, artikelen. Zijn theorie is door en door materialistisch en reductionistisch: eukaryotische genen met introns zijn inherent aanwezig in grote hoeveelheden random DNA. Ik kan daar niets spiritualistisch in ontdekken.
    Wel, niet alleen het spiritualisme, maar ook het geloof in een Bouwmeester spettert alleen al van de pagina’s van de Inleiding af.

    Daarnaast kijk ik terug naar je eerste post hierover, waaronder we enige comments hebben uitgewisseld. Die startte eigenlijk met de Naturalistic Fallacy, en de misstap die Frans de Waal naar jouw oordeel daarin heeft gemaakt - hetgeen aanleiding was voor jou om De Waal de oortjes te wassen, waarvoor Rolie Barth in zijn boek de ammunitie aandroeg. En ik vraag me af: kan het zijn dat je dit boek - dat toch iets meer is dan zomaar een boek - zo positief benadert omdat je hierdoor oog kreeg voor De Waal’s ambivalente houding tegenover de omnivoor?

    PS Op die Naturalistic Fallacy wil ik nog terug komen in een afzonderlijk comment.

    ReplyDelete
  2. Leonardo! het is leuk dat je oudere blogs (Laten we vader dronken voeren...) van mij weet te herinneren! het heeft zeker indruk gemaakt. Dat citaat over Senapathy kan zelfs niets meer van herinneren. Leuk! Voor de rest zijn je conclusies niet op het bovenstaande blog gebaseerd :-( Pease read it again carefully!
    en je zult zien dat ik niet schrijf wat jij denkt gelezen te hebben. Ik ben benieuwd naar je comment over de NF!

    ReplyDelete
  3. Gert,

    Het boek ziet er heel aantrekkelijk uit en ook de inhoud wekt nieuwsgierigheid. Staan er ook wetenschappelijke referenties in?

    ReplyDelete
  4. Marleen, ja er staan honderden refs naar wetenschappelijke publicaties in. En volgens het voorwoord heeft RB (gedeeltes) van het manuscript aan biologen laten lezen. Ik ben nu de biologische hoofdstukken aan het doornemen om er een apart blog over te schrijven. ... ...

    ReplyDelete
  5. Gert, even een korte reactie.
    Je schrijft:
    "Het boek is een controversieel werk in die zin dat alles van meet af aan in een religieuze context staat. Het 'Meesterwerk' heeft een 'Bouwmeester'. En Barth bedoelt dat niet in metaforische zin. De lezer is dus gewaarschuwd: er zijn bijna geen hoofdstukken waar je niet merkt dat Rolie Barth christen en predikant is."

    Dat mijn boek controversieel zou kunnen zijn lijkt me geen probleem. Ik heb er uiteraard begrip voor dat je mijn geloofsuitingen niet deelt. Dat verwacht ik ook niet van elke lezer van mijn boek. Maar dit boek is niet een puur wetenschappelijke publicatie, maar juist een poging om mijn geloofsovertuiging en bekende wetenschappelijke natuurkennis te integreren. Dat staat direct op het kaft. Daarom kan ik jouw waarschuwing niet goed begrijpen. Het lijkt alsof je de lezers waarschuwt voor een gevaar ... Maar jij schrijft zelf toch ook vanuit een bepaalde levensovertuiging?
    Dus: prima dat je de lezers hier informeert over mijn overtuigingen, maar een waarschuwing vind ik wat zwaar aangezet.

    Marleen, je schrijft: "het boek zie er aantrekkelijk uit". Nou, dat was ook mijn bedoeling. De kosmos en het leven zijn in mijn ogen iets dat fantastisch mooi en prachtig gestructureerd is. Ik hoop dat je dit ook zo ziet.

    Ik ben nog steeds van plan de belangrijkste referenties op mijn website te plaatsen. Dat moet in ieder geval wachten tot volgende week.

    ReplyDelete
  6. Gert, als aanvulling op mijn eerdere reactie: in de eerste plaats ben ik blij dat je mijn boek zo uitvoerig bespreekt. En, met een glimlach: misschien juist wel omdat we vanuit een (sterk) verschillend perspectief naar de kosmos en het leven kijken, kan deze blog en de reacties nieuwe inzichten opleveren.

    En Leonardo, je zorgen over mijn boek als een synthese tussen Creationisme en Intelligent Design zijn ongegrond. Geloven dat de wereld geschapen is, zou je een vorm van creationisme kunnen noemen, maar tegenwoordig is Creationisme toch meer de term van een stroming die zich verzet tegen de evolutietheorie. Nou dat zul je bij mij niet vinden. En voor Intelligent Design verwijs ik je naar mijn boek, hfd 19.

    ReplyDelete
  7. Bert, belangrijk boek zo te zien, maar zware kost voor iemand zonder fysisch-cosmologische achtergrond... Laat tzt horen wat je er van vindt.

    ReplyDelete
  8. Bert, wat ik interessant vind is in 'Levende robots' : "...cracking what he calls the "morphogenetic code ... providing a deeper view of the overall way organisms are organized..."
    want dat is niets anders dan het ontcijferen van hoe een enkele bevruchte eicel zich ontwikkelt via kikkervisje tot een volwassen kikker. Het onderzoek behoort dan ook plaats te vinden in lab voor ontwikkelingsbiologie. Het is 100% experimentele embryologie.

    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.