Deze Vlaamse Gaai is totaal verzot op pinda's midden in de zomer!

Ik had nog een netje met pinda's hangen dat overgebleven was van de winter. Geen vogel had er nog belangstelling voor. Maar kortgeleden zag ik een Vlaamse gaai (zo heette hij in mijn tijd, tegenwoordig: Gaai, Garrulus glandarius) die er de nog goede pinda's wist uit te vissen. Een fraai gezicht!

Vlaamse Gaai bezig met pinda's ©GK

Eerst alleen op rustige tijden 's ochtends vroeg of 's avonds tegen de schemering. Maar na een tijdje ook gewoon overdag. Hij raakte een beetje aan ons gewend. De pinda's raakten op en bij tuincentra en supermarkten waren er geen pinda netjes meer te koop. Toen maar bij Ekoplaza pinda's voor menselijke consumptie gekocht! Ik hing een zelf gemaakte pindahouder op en hij bleef terugkomen. Het smaakte hem/haar goed. Toch vreemd, want volgens gezaghebbende informatiebronnen eten Gaaien alleen in de winter eikels, beukennootjes, hazelnootjes, etc. Zou het kunnen dat dit een broedend vrouwtje is die even snel wat voedsel naar binnen slaat, om dan weer gauw terug naar haar nest te gaan? Mannetje en vrouwtje zijn niet te onderscheiden. De nootjes worden niet meegenomen naar het nest (als dat er is).

Volgens de Vogelbescherming was de Gaai vroeger een uitgesproken bosvogel, maar is deze vogel ondanks schuw gedrag steeds vaker in de stad te zien. Dat klopt dus. Maar we vinden het nog steeds bijzonder om hem in onze tuin te observeren. Voor ons is en blijft het een bosvogel.

 

Vorige blogs

• Onverwachte gast in onze tuin: Vlaamse gaai 23 juli 2024
• Goudvink laat zich vrij makkelijk fotograferen.15 maart 2013  Op een van de foto's zie ik een Vlaamse gaai!
• Youtube filmpje: Eurasian Jay (Vlaamse Gaai) is crazy about peanuts ... in midsummer 23 juni 2025. Op dit moment (1min:20sec) zie je hem een gepelde pinda in een holte in de boom verstoppen. Tenminste zo lijkt het. Een voorraadje aanleggen?

 

Bronnen

• Vogelbescherming: Gaai 
• Waarneming: Gaai met opsomming alle ondersoorten
• Wikipedia: Gaai vertelt meer over de naam in verschillende talen.

 

 

Een zwartbuikkoolmees: een superaantrekkelijk mannetje voor de vrouwtjes of een melanistische mutant?

Zwartbuik koolmees 27 mei 2025 (©GK)

Onlangs zag ik een heel bijzondere koolmees. Hij heeft een vrijwel geheel zwarte buik. Normaal hebben koolmees mannetjes een gele borst met een zwarte verticale streep op keel en borst. Het zwart in de foto komt niet door schaduwwerking. Het is echt een zwarte buik. Ter vergelijking: er is op de kop wit te zien en het bovenste deel van de borst is gelig. Ook de vleugel is donkerder dan normaal.

koolmeesman 2 juni 2025 (©GK)

Hier zijn nog 2 foto's van latere datum van vermoedelijk hetzelfde individu. Ik denk dat dit niet een willekeurige variate is, maar dat het verklaarbaar is. In wetenschappelijke publicaties kom je tegen dat vrouwtjes mannetjes met een brede borststreep prefereren [1],[2]. Ik kan me voorstellen dat door de onderliggende genetica van die zwarte borststreep er een keer een variant ontstaat waarbij de zwarte borststreep zich extreem heeft uitgebreid. Vrouwtjes zouden dat extra aantrekkelijk kunnen vinden. Daartegenover staat dat het contrast van een zwarte streep tegen een gele achtergrond helemaal wegvalt. 

Op de eerste foto is te zien dat de koolmees een rups in zijn snavel heeft, hij heeft dus een nest met jongen en dus een partner! Dat is gelukt!

Tot nu toe heb ik nog geen waarnemingen of literatuur gevonden over koolmezen met extreme zwarte borst.

 

Zo ziet een normale koolmees man er uit.
Foto: Marleen (waarneming.nl)

 

Literatuur

1. Mate Choice in Double-Breeding Female Great Tits (Parus Major): Good Males or Compatible Males, 11 January 2021. "Double-breeding females prefer males with large breast stripes,..."
2. The great tit abdominal stripe contains a sexually dichromatic colour patch hidden from the human eye. Deze publicatie gaat met name over de UV patronen die koolmezen zouden zien ('bird-visible'), maar laat ook verschil man-vrouw goed zien: vrouw links, man rechts ('human-visible').

 



Bron: publicatie [2]



3. Dutch Birding: koolmees met zwarte kop (met dank aan Klaas van Dijk) 
4. website strandloper.nl met Koolmees met melanisme (met dank aan Klaas van Dijk) 
5. Melanistische Pimpelmees in Heuvelland (W) (natuurpunt.be) met uitgebreide toelichting. (met dank aan Klaas van Dijk) 
6. Hein van Grouw (2006) Not every white bird is an albino: sense and nonsense about colour aberrations in birds. Dutch Birding 28: 79-89, 2006 (met dank aan Klaas van Dijk)
   

ObsIdentify

Het is altijd interessant hoe het beeldherkenningsprogramma ObsIdentify (waarneming.nl) afwijkende koolmezen en pimpelmezen identificeert. Wat zijn de essentiële kenmerken van deze soorten in de ogen van ObsIdentify? Hoeveel afwijking kan ObsIdentify verdragen voordat het helemaal fout gaat? Dit experiment geeft verrassende resultaten:

Koolmees 31%
Dutch Birding

Atlasvink 81% (!) Fringilla spodiogenys africana
zie ook foto beneden.  bron

Koolmees 59% bron

Koolmees 38% bron

 

Koolmees 100% (!) bron

Pimpelmees 72% bron

Pimpelmees 92% bron

Pimpelmees 82% bron

Fringilla spodiogenys africana. bron
(zie boven). Hierdoor wordt het begrijpelijk waarom ObsIdentify de fout maakte!
Deze soort lijkt een melanistische vorm van onze Europese vink!
Tegelijkertijd betekent het dat Obs. trainingsdata moet hebben gehad van niet-Europese vogels.

Een sfeervolle avondwandeling met een zeer relaxte ree

 

Na een bewolkte en regenachtige dag met zo nu en dan hevige stortbuien, begint 's avonds de zon door te breken.  Dan spot ik een ree die zich van niemand iets lijkt aan te trekken.

Hij doet gewoon zijn ding. Hij is kennelijk gewend dat mensen hem niet dicht kunnen naderen vanwege een sloot. Het is een klein landgoed van het Utrechts Landschap en ligt ingeklemd tussen drukke wegen. Er wordt sowieso niet gejaagd en zijn er geen wolven. Het gebied is niet toegankelijk voor honden.  De rustige sfeer komt goed tot uiting in de zang van merels en andere vogels op de achtergrond. Iedereen, mens en dier, is blij met een uurtje zon na een regenachtige dag. Na een paar hapjes bladeren van de struiken verdwijnt het dier weer in het dichte struikgewas.

 

Technische gegevens

Deze video is ook een aardige demonstratie van het zoombereik van de Sony RX10-iv (een 24 - 600mm zoom bridgecamera). Opname 28 mei 2025.