Op heterdaad betrapt midden in de nacht: slakken eten kitlaag van de ramen (+update)

De schilder die ons huis aan het schilderen was, merkte op dat de kitlaag van de ramen aangetast was. Eerlijk gezegd was het mij nog niet opgevallen. Het kwam door slakken zei hij. Hij raadde dubbelzijdig plakband aan. Maar ik vond het nogal bizar dat slakken een (giftige?) kunststof zouden eten. Er is toch voedsel genoeg in de tuin?

Ik wilde eerst weten of het hele verhaal klopte. Ik had nooit slakken op de kitrand gezien. Dat zou dan 's nachts moeten gebeuren? Er was maar één manier om het raadsel op te lossen: die slakken op heterdaad betrappen. Ik wilde 's nachts de Seissiger wildcamera opstellen. Toen ik in het donker de tuin in liep, hoorde ik gekraak onder mijn voeten. En ja hoor: ik trapte op een slak. LED-lampje er bij gehaald: het wemelde van de slakken op het pad. Gefotografeerd en ingevoerd in waarneming: bijna allemaal Segrijnslakken. Ze hebben een grotere schelp dan de bekende huisjesslakken en de schelp heeft allerlei patronen en is fraai gekleurd. De soort komt van oorsprong uit Zuid-Europa. Volgens waarneming.nl heeft de soort inmiddels de status 'algemeen' en 'inheems' en dus niet 'exoot'. Ze eten vooral tuinplanten en zouden zelf ook goed te consumeren zijn! Dat laatste was ik niet van plan.

Dit zijn de slakken die ik 's avonds tegen tienen aantrof op het tuinpad:

Segrijnslak 17 sep 21:36 FP5 ©GK

Segrijnslak 17 sep 21:37 FP5 ©GK

Segrijnslak 17 sep 21:38 FP5 ©GK

Segrijnslak 17 sep 21:39 FP5 ©GK

Zwartgerande tuinslak 17 sep 21:40 FP5 ©GK

Maar goed: 's avonds slakken op het tuinpad is nog geen bewijs dat ze ook van de kitlaag eten. Ik heb de wildcamera op timelapse gezet: iedere 5 min een opname. Op de sensor zetten werkt niet voor deze kleine en langzame dieren. En inderdaad, van 00:35 tot 03:30 u., was er een slak actief op de kitrand. Op heterdaad betrapt! Zo'n 3 uur op dezelfde plek!  

19 sep 2025 00:30
Rode pijl: slak op de crime scene.
Groene pijlen: 2 aangetaste plekken.

Uit de opnames blijkt dat de slak naar een nieuwe plek is gekropen:

19 sep 2025 00:35  
Op heterdaad betrapt. Rode pijl: slak.
Groene pijlen: 2 aangetaste plekken

 

Nadat hij zijn buikje vol gegeten had met de overheerlijke kit, verdween hij weer. De volgende ochtend was er een derde aantastingsplek te zien op de plek waar de slak bezig was geweest. Ik acht het voor 100% bewezen dat slakken de kit opeten. En voor 99% zeker dat het de Segrijnslak was. Omdat het donker was en de opnames in zwart-wit zijn, kan ik niet met 100% zeker concluderen dat het om deze soort gaat. Als je het 100% zeker wilt weten, zou je het DNA in de uitwerpselen moeten analyseren.  

De vraatsporen zijn vaak geribbeld en ongeveer 1 cm lang. Vaak vind je een langwerpig uitwerpsel in de buurt. Dat is een hint.  

schade beeld in kitlaag met uitwerpsel

 

Segrijnslak in zijn natuurlijke milieu:

Segrijnslak op klimhortensia (SONY A6700 +macro)

detail van de kop

Gebeld met het schildersbedrijf. Ze stuurden vrij snel een glaszetter die de kitlaag begane grond verving door een ander product die de slakken niet zouden lusten. Ieder zijn vak. De kit is nu een week oud zonder schade.

Jika Sikaflex beglazingskit.

Update 7 Okt 25

Aan de voorkant van het huis was de kit nog niet vervangen en ik betrapte een 100% Segrijnslak op heterdaad op klaarlichte dag! 

100% Segrijnslak Cornu aspersum 7 Okt 2025 13:40u

Hij was op dat moment 'in rust', maar hij zat op een aangetaste plek op de kit. Het is nu 100% bewezen dat het Segrijnslakken de kit aantasten. Ik heb hem voorzichtig los gemaakt en in het bos gezet. Het lijkt er op dat gewone huisjesslakken dit niet doen.

 

Vrouwelijk topmodel gezocht en gevonden. Dit vrouwtje Wespspin blijkt het ideale fotomodel!

Wespspin ♀ 27 aug 2025 Sony A6700 + 90mm macro ©GK

Het gebeurt zelden dat een vrouwelijk fotomodel zich vrijwillig aanbiedt. Zeker niet om vervolgens 2 dagen en nachten stil te blijven zitten. En al helemaal niet dat ze toestaat om haar heel dicht te benaderen. 

Dit vrouwtje Wespspin bleek een ideaal fotomodel. Ze is exotisch mooi. Ze had zelf voor de ideale witte achtergrond gezorgd. Op ooghoogte. Perfecte keuze. Normaal bouwen wespspinnen hun web dicht bij de grond tussen het gras. Dan zijn ze moeilijk te fotograferen. Vandaar dat ik zo blij was met dit vrouwtje. Het is uitzonderlijk dat je macrofoto's kunt maken van een levende spin. Ik had nooit eerder een wespspin gezien. Dit was mijn eerste.

De Wespspin Argiope bruennichi (Wasp Spider) is een spin afkomstig uit Zuid-Europa. De soort wordt aangetroffen in graslanden die zelden gemaaid worden maar ook in heidevelden. Vandaar dat het belangrijk is voor natuurbeheerders om dit soort graslanden niet te maaien!

Wespspin 28 aug 2025 Sony A6700 90 mm macro f/14,0 1/125 ISO400 ©GK

Wespspin 28 aug 2025 Sony A6700 90 mm macro f/8,0 1/125 ISO100  ©GK

De spin heeft 2 primaire ogen en 4 extra secundaire ogen. De primaire ogen zijn naar voren gericht. Van de extra ogen is de linker naar links, en de rechter naar rechts gericht. Zij moet mij en de camera dus uitstekend gezien hebben! En toch blijft ze stil zitten. Wonderlijk! Hoewel, als je er over nadenkt, als er iemand een geduldig karakter zou moeten hebben, dan is het wel een spin. Hartelijk dank voor je geduld! Je bent het beste fotomodel dat ik ooit gehad heb!

De wespspin richt zich vooral op springende en laagvliegende prooien zoals sprinkhanen, libellen en kevers, die tussen de grassen leven. Ik heb inderdaad in het hoge gras rondom het huisje een Grote groene sabelsprinkhaan, een Bruinrode heidelibel en een Hennepnetelgoudhaan (is een kever) gezien. Dat zou dus allemaal kunnen kloppen. We hebben hier te maken met een klein deel van een ecosysteem!

 

Grote groene sabelsprinkhaan ©GK

Bruinrode heidelibel ©GK

Hennepnetelgoudhaan  ©GK

 

Bronnen

• Waarneming.nl: Wespspin. Opmerkelijk: de soort wordt niet (meer?) aangemerkt als 'exoot'.
• Jan van Duinen heeft een diepgaande studie gemaakt van de levenscyclus van wespspinnen in zijn tuin met ontzettend veel mooie foto's. 
• Wespspin (wikipedia). 

 

Postscript

Rolie Barth maakte mij erop attent dat deze wespspin maar 5 poten heeft! Laat ik dat nu totaal 100% over het hoofd gezien hebben! Ik was zo gefocust op een goede foto maken dat ik niet gezien heb dat er 3 poten ontbraken. Een blunder. We hebben hier dus te maken met een beschadigd vrouwtje Wespspin. Ik weet niet of dat iets te maken heeft met haar lethargisch gedrag.

Het begon met 28 eitjes. Op de onderkant van een blad. Het verhaal van de Groene schildwants

 

3 juli 2025

Ik zag op de onderkant van een blad van een kiemplantje een groepje van 28 eitjes. Intrigerend. Een heel regelmatig patroon. We hebben een tuin vol planten en uitgerekend op dit potplantje worden eitjes afgezet. Van welk dier zijn ze afkomstig?

Aan de vinger zie je hoe klein de eitjes zijn. Ik heb de foto ingevoerd in waarneming.nl en deze werd even later handmatig goedgekeurd door de 'wantsen-moderator' als: Groene schildwants. Dat is een algemene soort schildwants. Maar, een andere foto van hetzelfde groepje eitjes werd door een 'vlinder-moderator' automatisch goedgekeurd als Groot Koolwitje! Het kan toch niet zo zijn dat ze goedgekeurd worden als twee verschillende soorten! Het is wel zo dat de eitjes enigszins op elkaar lijken, maar dat experts tot strijdige oordelen komen is nieuw voor mij. Voorlopig accepteer ik de 'Groen schildwants' want die is handmatig door een expert goedgekeurd. Dit terzijde, want dit blog gaat over dat wonderbaarlijke cluster eitjes en wat er van terecht is gekomen.

5 juli 2025

Twee dagen later zijn er allemaal zwarte figuurtjes, een soort emoji, en 2 rode stippen te zien. Bizar! Het lijken wel pingpongballen met merktekens. Het moeten de eerste zichtbare tekenen van het embryo zijn.

5 juli 2025

Van dichtbij zie je met de juiste belichting  regelmatige kleine uitsteekseltjes op de randen van de eitjes.

6 juli 2025

Scherpgesteld en ingezoomd op de uitsteeksels: ze vormen waarschijnlijk de randen van het 'deksel'. Verder gebeurt er nog niets.

8 juli 2025

Op de vijfde dag zie ik plotseling kleine wantsen. Maar ze blijven op het ei cluster zitten. Soms bewegen ze een heel klein beetje. Het zijn niet de volwassen dieren.

één groen individu... (8 juli 2025)

Tussen alle zwarte zit er een groene met felrode oogjes. Die ogen komen overeen met de twee rode stippen in het ei. Is dit groene individu een volgende stadium?

10 juli 2025

Op de 7e dag zijn er drie avontuurlijke beestjes een halve centimeter verderop gaan zitten. De rest zit nog gezellig op een kluitje naast de lege eierdoppen. 

15 juli 2025

Een paar reislustige individuen beginnen de omgeving te verkennen: hier op de rand van het blad en verder... Typerend: drie paar poten en 2 nogal grote naar voren gerichte antennes.

15 juli 2025

Een ander individu is op de tafel gevallen en weer met die komische omhoog gerichte antennes. Het zijn een soort miniatuur robotjes. 

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

24 juli 2025

De volgende dag zijn ze plotseling allemaal verdwenen. Jammer! Nu ben ik ze kwijt. Totdat ik een week later een verdwaald volwassen exemplaar op de witte tegels van de WC zie zitten. Dit exempaar zou afkomstig kunnen zijn van het groepje eieren van 3 juli. Maar ik weet het niet natuurlijk niet zeker.
 

Let op de uitstekende rode ogen en
de eindeloos veel kleine zwarte stipjes op het schild.

25 jul 2025

De volgende dag vind ik een volwassen exemplaar, herkenbaar aan die bruine vlek op achterlijf. Dat zijn de punten van de vleugels. Het heeft een perfecte schutkleur op een groen blad. Die zie je makkelijk over het hoofd als je er niet naar op zoek bent.

De Groene schildwants is niet zeldzaam. Het is volgens waarneming één van de algemeenste grote wantsen in Nederland. Maar het is wel zeldzaam dat je de hele reeks van ei tot volwassen dier kunt volgen op een Rode Zonnehoed plantje dat je in een bloempot hebt opgekweekt uit een zaadje. Het hele verhaal vond ik de moeite waard om over te bloggen.

---

 

Bronnen

Wikipedia (NL) heeft een heel uitgebreide beschrijving van de Groene schildwants. Dat is best bijzonder voor wikipedia.

 

Familie Schildwantsen

De Groene Schildwants behoort tot de familie Schildwantsen waarvan ik onlangs nog de leukste van de familie heb waargenomen:

Pyjamaschildwants Graphosoma italicum 19 juli 2025

Dat is nu weer het tegenovergestelde van een schutkleur! Waarom? Wat is de bedoeling van die opvallende rode kleur?

Tenslotte had ik vorig jaar ook nog een andere wants:

Roodpootschildwants 4 sept 2024

zat zomaar uit het niets op een vinger! Ook niet handig van zo'n beestje, tenminste als je niet opgegeten wilt worden. Maar wel handig voor de fotograaf.

De onderstaande wants was volkomen 'gratis':

Meidoorn-kiel-wants 08 aug 2025

Nadat ik een veldtocht had gemaakt zonder noemenswaardig resultaat, merkte ik dat in mijn camera in de auto had laten liggen. Toen ik hem er uit had gehaald, zag ik per toeval een beestje op de motorkap. Omdat ik mijn camera nog in mijn hand had, was een foto snel gemaakt. Zie bovenstaande opname. Het bleek de Meidoornkielwants. Een nieuwe soort!

In 2021 had ik nog een prachtige schildwants:

Bessenschildwants 24 aug 2021

In totaal heb ik 9 schildwantsen op mijn soortenlijst. Maar bovenstaande zijn wel de mooiste. Dat was het weer.