23 June 2014

Cosmos (13e en laatste deel) The Pale Blue Dot en vijf adviezen voor wetenschappelijk onderzoek

Eratosthenes, een geleerde en de bibliothecaris van de bibliotheek van Alexandrië berekende als eerste de omvang van de aarde. Alle kennis van die tijd was in die bibliotheek opgeslagen in boekrollen. Naar schatting een half tot 1 miljoen boekrollen! Ongekend. In de 4e eeuw na Christus werd de bibliotheek vernield door een menigte [1].

De eerste globe werd door Martin Behaim in 1492 geconstrueerd. Hij onderscheidde drie continenten: Europa, Afrika en Azië (Amerika ontbrak). Hij meende dat daarmee de geografie van de aarde compleet was. Hij had geen flauw idee van Amerika. 

In 1912 nam Victor Hess stralingsdetectors mee in een luchtballon. Hij vond dat op 5 km hoogte de radioactieve straling tweemaal zo hoog was als op de grond. De straling werd niet minder door een zonsverduistering, dus was niet van de zon afkomstig. En was overdag even sterk als 's nachts. Hess ontdekte cosmische straling. De wetenschappers van die tijd konden het niet verklaren.

Fritz Zwicky, ontdekker van de supernova

Fritz Zwicky ontdekte in 1933 een exploderende ster die hij supernova noemde. Na hun ineenstorting werden het neutronensterren. 

Vera Rubin ontdekte wat Zwicky in 1933 al 'dark matter' (donkere materie) had genoemd. Onzichtbaar, behalve de zwaartekracht die het uitoefent op sterren. Alle waarneembare sterren en sterrenstelsels bij elkaar maken maar 5% uit van de materie in de kosmos. En dan is er zelfs nog meer 'dark energy' in het universum.

Edwin Hubble ontdekte in 1929 dat het universum expandeert. Later ontdekten astronomen dat die expansie zo'n 14 miljard jaar geleden begon: de 'Big Bang'. Tegen de verwachting in ontdekten astronomen in 1998 dat de expansie niet vertraagt, maar juist versnelt. De oorzaak? 'Dark energy' oftewel: 'we weten het niet'.
"Dat we het niet alles weten geeft niet. We kunnen beter toegeven dat we niet alle antwoorden hebben, dan geloven in iets wat niet klopt. Als we doen alsof we alles weten, ontdekken we nooit hoe het echt zit."
De ontdekkingen van de Voyager 1 en 2: de eerste actieve vulkaan op een ander hemellichaam, nl. op de maan IO van de planeet Jupiter. De maan Europa heeft tweemaal zo veel water als wij op aarde. De ringen van Saternus bleken uit ijsklompen te bestaan. Voyager 2 gaf voor het eerst beelden van de buitenste planeet Neptunus. De maan Triton heeft geisers die kokende stikstof 8 km de ruimte in spuiten. 

Gelukkig heeft de aarde niet vaak last van supernova explosies. De laatste was 2 miljoen jaar geleden. Mangaanknollen op de bodem van de oceaan zijn het bewijs van een supernova explosie die gevolgen had voor de aarde. Bacteriën nemen mineralen op uit het zeewater. Een supernova produceert een radioactieve vorm van ijzer dat niet op aarde geproduceerd kan worden, en die komt voor in de mangaanknollen. Dus het verband tussen supernova en mangaanknollen is hiermee gelegd. 

Kun je de tijdsduur van één miljard jaar voorstellen? Als je de tijd sinds de Big Bang samenperst in 1 aarde-jaar, dan is een miljard jaar ongeveer één maand. wat gebeurde er 1 miljard jaar geleden op aarde? Supercontinent Rodinia is zonder dieren en planten; er was in die tijd te weinig zuurstof om een ozonlaag te vormen; door UV straling kon het land niet gekoloniseerd worden. Rodinia leek meer op Mars dan op de huidige aarde. Het leven bestond uit eencelligen in de oceanen.

Astronoom Carl Sagan (de oorspronkelijke maker van de Cosmos serie) kwam op het idee de Voyager voordat hij te ver van de aarde verwijderd was, nog eenmaal zijn blik terug naar de aarde te richten. Dat gaf de beroemde 'pale blue dot' foto: de aarde was nog net zichtbaar als een klein blauwe stipje. We horen de stem van Carl Sagan die in dichterlijke bewoordingen beschrijft wat dat beeld bij hem oproept:


Sagan: "The Earth is a very small stage in a vast cosmic arena"
citaat uit wiki: Pale Blue Dot
"Our planet is a lonely speck in the great enveloping cosmic dark."
"It has been said that astronomy is a humbling and character-building experience. There is perhaps no better demonstration of the folly of human conceits than this distant image of our tiny world. To me, it underscores our responsibility to deal more kindly with one another and to preserve and cherish the pale blue dot, the only home we've ever known."
Dit zijn bijna religieuze woorden van een niet-religieus mens. En dat allemaal opgeroepen door die ene foto van de pale blue dot. Zie voor het complete citaat de wikipagina.

Vijf adviezen voor wetenschappelijk onderzoek

Ter afsluiting van de serie Cosmos een take-home message: wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd op 5 elementaire regels:


  1. Twijfel aan een autoriteit. Geen enkel idee is waar omdat iemand het zegt.
    "Nullius in verba: Take nobody's word for it. See for yourself" (afl 3).
  2. Denk zelf na. Twijfel aan jezelf. Geloof niet ergens in omdat je het wilt. In iets geloven maakt het nog niet waar.
  3. Test ideën door waarneming en experiment. Als jouw favoriete theorie geen stand houdt in een goed opgezette test, dan is de theorie fout. Get over it! Follow the evidence wherever it leads!  
  4. Als je geen bewijsmateriaal hebt, onthoud je van oordelen.
  5. Misschien wel de meest belangrijkste: je kunt het fout hebben. Zelfs de beste wetenschappers hadden foute ideeën (Newton, Einstein, etc) omdat ze mensen zijn. [6] [7] [8] [9]

De nummering is enigszins onzeker omdat Tyson de regels niet nummert in de uitzending [2]. In het boek Cosmos staan worden 2 regels genoemd (zie: Postscript 29 juni). 
Deze gezamelijke waarden ondermijnen fanatisme en onwetendheid (in het kort gezegd).

Naschrift

Ik kwam in een recent comment op dit blog [3] een voorbeeld tegen van misbruik van autoriteiten. Een ongeverifieerd citaat van Albert Einstein werd gebruikt als argument voor een bepaald standpunt. Het probleem hiermee is: een uitspraak van Einstein is niet waar omdat de uitspraak van Einstein afkomstig is! Zelfs de beste wetenschappers kunnen het fout hebben [4]. Zeker als ze niet als expert maar als privé persoon spreken. Bovendien, genie of niet, geen enkel idee is waar omdat iemand het zegt. Bovendien, is het gebruik van zo'n citaat srijdig met de 2e regel "Geloof niet ergens in omdat je het wilt. In iets geloven maakt het nog niet waar." 
Tenslotte: die 5 regels zijn niet 'waar' omdat ze van Sagan afkomstig zijn!!! Dat moet duidelijk zijn als je de regels begrijpt en toepast.

Religies en kerken werken met dogma's. Een dogma is volgens de RK kerk een waarheid die 'geopenbaard' is én door de kerk als zodanig erkend is [5]. Iedereen die de vijf regels begrijpt, begrijpt dat de waarheid niet op deze wijze gevonden kan worden. Een religieus dogma is het tegenovergestelde van een wetenschappelijke theorie. Religieuze dogma's zijn in strijd met alle 5 regels hierboven. Om dat uit te werken laat ik als oefening over aan de lezer.

Cosmos boek en DVD
Er is eind 2013 een paperback herdruk van Sagan (1980) Cosmos verschenen met een inleiding van Ann Druyan en een voorwoord van Neil deGrasse Tyson bij Ballantine Books. Het bevat een kleurenkatern en een paar zwartwit tekeningen. De inhoud is niet geupdate, er is geen literatuur toegevoegd aan de literatuurlijst achterin in het boek zodat helaas alle literatuur van vóór 1980 is. Toch is het boek de moeite waard om er veel meer in staat dan in de tv serie verteld kon worden. Op 10 juni 2014 is de DVD van Cosmos uitgebracht.

Postscript 27 juni 2014
Het nut van de vijf regels: 

De vijf regels geven een beeld van hoe de wetenschap is, of wil zijn. In theologische kringen bestaan krankzinnige vooroordelen, en koppig in stand gehouden mythes over wat wetenschap is:
"Ook durf ik uit het boek te concluderen dat het hedendaagse “sciëntisme” dat toch boogt op een absolute kennis die ons door de natuurwetenschappen geopenbaard moet worden... " (hier)
Absolute kennis? Geopenbaard? Is er in die 5 regels iets terug te vinden van streven naar 'absolute kennis' die door de natuurwetenschap 'geopenbaard' zou worden? In tegendeel! Centraal staat de menselijke feilbaarheid, de mogelijkheid dat je je kunt vergissen, en hoe je fouten kunt vermijden of elimineren. Wetenschappelijke kennis is nooit absoluut! En wordt al helemaal niet geopenbaard! Dat is juist het grote verschil met religie!

Postscript 29 juni 2014
In de tv serie worden 5 regels voor wetenschapsbeoefening genoemd. in het boek staan er twee:
  1. There are no no sacred truths; all assumptions must be critically examined; arguments from authority are worthless.
  2. Whatever is inconsistent with the facts must be discarded or revised. We must understand the cosmos as it is and not confuse how it is with how we wish it to be. The obvious is sometimes false; the unexpected is sometimes true.


Noten
  1. Vernield door: 'the mob'(?) = criminele organisatie, maffia (?), mensenmenigte.
  2. Gedeeltelijk komt deze lijst overeen met die in het hoofdstuk 'The Fine Art of Baloney Detection' in Sagan's The Demon-Haunted World. (baloney = onzin). Nuttig om na te lezen.
  3. Citaat: "Als dit universum in zijn miljoenvoudige orde en precisie het resultaat van een blind toeval zou zijn, dan is dat net zo geloofwaardig als wanneer een drukkerij explodeert en alle druklettertjes weer op de grond terecht komen in de voltooide en foutloze vorm van het woordenboek." (hier)
  4. Dubbele Nobelprijswinnaar Linus Pauling had de structuur van DNA fout en propageerde een onbewezen en extreem hoge dosis vitamine-C therapie. Einstein zelf maakte later in zijn loopbaan een theoretische fout.
  5. "Dogma is more narrowly defined as that part of doctrine which has been divinely revealed and which the Church has formally defined and declared to be believed as revealed."! Catholic Answers
  6. Confucius' great wisdom: "A man who has committed a mistake and doesn't correct it, is committing another mistake." (bron: 'Seeking Wisdom: From Darwin to Munger') zou ook toegevoegd kunnen worden als regel 7! [toegevoegd 5 juli 2014]
  7. A. Atsou-Pier zei: "Regel 6 : de wetenschapper onthoudt zich van uitspraken die buiten zijn discipline dan wel buiten het bereik van de wetenschap vallen." [toegevoegd 5 juli 2014
  8. Steven Pinker: "if you detect a flaw in this argument, it is reason that allows you to point it out and defend an alternative." (The Better Angels of Our Nature, p. 809) [toegevoegd 23 juli 2014
  9. Dit kwam ik later tegen:  Fallibilism (voorloper van Popper's falsificationism):  the philosophical principle that human beings could be wrong about their beliefs, expectations, or their understanding of the world, and yet still be justified in holding their incorrect beliefs. [toegevoegd 1 aug 2014]


Compleet overzicht Cosmos blogs:
  1. 14 april 2014 Cosmos (1) A Spacetime Odyssey. Neil deGrasse Tyson 
  2. 22 april 2014 Cosmos (2) A Spacetime Odyssey. Evolutie
  3. 29 april 2014 Cosmos (3) Newton en Halley. De opkomst van de natuurwetenschap
  4. 30 april 2014 Cosmos (4) De ontdekking van het licht (Mozi, Ibn al-Haytham, Herschel, Fraunhofer)
  5. 1 mei 2014 Cosmos (5) een telescoop is een tijdmachine (Michell, Herschel, Faraday, Maxwell, Einstein)
  6. 2 mei 2014 Cosmos (6) The planet of the tardigrades
  7. 20 mei 2014 Cosmos (7) Clair Patterson's zoektocht naar de leeftijd van de aarde en lood in ons milieu
  8. 21 mei 2014 Cosmos (8) het classificeren van de sterren: Annie Jump Cannon, Henrietta Swan Leavitt, Cecilia Payne
  9. 26 mei 2014 Cosmos (9a) de rusteloze aarde en massa uitstervingen;
    27 mei 2014 Cosmos (9b) De rusteloze aarde heeft het lot van het leven op aarde bepaald (deel 2)
  10. 4 juni 2014 Cosmos (10) Michael Faraday legde de basis voor de moderne natuurkunde en communicatietechnieken
  11. 5 juni 2014 Cosmos (11) Zal de menselijke beschaving overleven?
  12. 10 jun 2014 Cosmos (12) Het kwetsbare klimaat van planeet Aarde  
  13. 23 jun 2014 Cosmos (13 en laatste deel) The Pale Blue Dot en vijf adviezen voor wetenschappelijk onderzoek
(De data zijn blog datums. De titels van de afleveringen zijn van mij)

34 comments:

  1. Gert,


    Nu wij aangekomen zijn bij de laatste aflevering van de indrukwekkende serie “Cosmos” wil ik mijn waardering uitspreken over de manier waarop jij alle 13 afleveringen van commentaar hebt voorzien. Wij hebben de DVD inmiddels in huis en alvorens wij een aflevering op het scherm gaan bekijken lezen wij eerst het bijbehorende artikel van jouw hand, wij mogen best van een prestatie spreken en laat ook duidelijk zien hoe gedreven een wetenschapper over zijn werk kan zijn. Een mooi voorbeeld hoe een bioloog, aan vakman dus, kritisch blijft denken, deed zich voor in aflevering 2 waarbij jij niet overtuigd was van het wetenschappelijke gehalte over de afstamming van de IJsbeer van de Bruine Beer. Even later verscheen een artikel in Science en je rectificeerde je twijfels direct. Prachtig, zo werkt wetrenschap. Tyson had het blijkbaar iets eerder gelezen.
    Laats had je het over de aftiteling van deze serie waarin veel wetenschappers genoemd worden. Zo komt de naam van Ann Druyan op elke aflevering voor. Een aardige bijkomstigheid is dat deze Ann de weduwe is van Carl Sagan en samen met Steve Soter aan de oorspronkelijke serie van Sagan meewerkten.

    Cor.

    ReplyDelete
  2. Cor, hartelijk dank voor deze mooie woorden! En jij, natuurlijke bedankt voor je belangstelling en je volharding in het lezen van alle 13 blogs! Mocht je nog wat tegen komen bij het bekijken van de dvd's: ik houd me aanbevolen!

    ReplyDelete
  3. Gert,

    Volgens de engelstalige wikipedia is Jan Oort de ontdekker van donkere materie in 1932 , de nederlandstalige wikipedia noemt dit dan weer niet, wel een beetje vreemd.

    ReplyDelete
  4. Jos, dank je voor de tip! Inderdaad hij had ook genoemd moeten worden. Misschien heeft hij evenveel bijgedagen als Vera Rubin en Fritz Zwicky aan de ontdekking van dark matter. Het hing kennelijk in de lucht, de tijd was er rijp voor. Je kunt kennelijk op verschillende manieren op hetzelfde idee komen.

    ReplyDelete
  5. Gert,

    In de derde aflevering van “Cosmos” krijgt van Oort veel krediet over zijn belangrijke ontdekkingen. In deze aflevering neemt van Oort zijn hoed af voor Tyson, maar dit zou beter andersom kunnen zijn. Van Oort’s belangrijke bijdragen aan de wetenschap waren oa. de berekening van de afstand van de zon tot het centrum van de Melkweg, dus het vaststellen van de plaats van ons zonnestelsel in de Melkweg, en ook het gebruik van de radiotelescoop om de spiraalstructuur in kaart te brengen. Ook zag hij gigantische explosies in het centrum van het melkwegstelsel, wat later werd toegeschreven aan het supermassieve zwarte gat. Inderdaad wordt in deze aflevering niet genoemd dat hij als eerste het bestaan van donkere materie heeft opgemerkt. Wat ik wel een aardige opmerking vond, was dat de namen van massa moordenaars beter bekend zijn dan de naam van van Oort, hoewel dit natuurlijk niet echt waar is.

    Cor

    ReplyDelete
  6. Cor, ik heb aflevering 3 opnieuw bekeken (en bijgewerkt), de aflevering is ongebruikelijk kort: 32 min exclusief reclame. Normaal is 42-44 min. Ik heb de aftiteling, dus de opname moet compleet zijn. Maar er zit niets in over van Oort. Hoe kan dat?

    ReplyDelete
  7. Van Oort, zou er ook niet inpassen want afl 3 gaat over de tijd van Newton, Halley en Hooke.

    ReplyDelete
  8. Gert ik ben toch bang dat je naar een uitzending van de EO hebt gekeken!!. De gehele aflevering duurt 46 minuten en zo had ik het ook oorspronkelijk gedownload, incl van Oort.
    Het heet: ”When Knowledge Conquered Fear”. Het begint met de vroegere angst voor kometen.

    Op tijdstip 6:26 zegt Tyson: “Today we know exactly where comets come from”.
    Op 7:27: “It is called the Oort cloud, after Jan Oort, the Dutch astronomer”.
    Van 9:00 tot 9:45 vertelt hij meer over van Oorts ontdekkingen.

    Nu vind ik het echt jammer dat ik dat gedeelte na ontvangst van de Dvd’s weer heb gewist, Ik had het aan jou zo kunnen opsturen.

    Ik was daarom verwonderd dat Jan, van Oort te berde bracht, heeft hij mogelijk wel dit fragment gezien?

    Ik begrijp nu ook waarom je in je recensie geen woord repte over van Oort.

    Cor.

    ReplyDelete
  9. Cor, dan moet er iets fout gegaan zijn met het uitknippen van de reclameblokken! Want het stuk over de vroegere angst voor kometen heb ik wel gezien. Helaas hebben de afleveringen op National Geographic geen titels. Maar het is de 3e aflevering.
    Er komen al weer herhalingen op NG, zondag staan er al weer herhalingen gepland, dus ik krijg herkansing!
    Jan? wat? wanneer? waar?
    Je bedoelt Jan Oort:
    http://en.wikipedia.org/wiki/Jan_Oort
    niet: Jan van Oort, de schrijver van Paulus de boskabouter!

    ReplyDelete
  10. Sorry Gert,

    Ik bedoelde Jos Noorhoff en Jan Oort

    ReplyDelete
  11. Gert

    "Een dogma is volgens de RK kerk een waarheid die 'geopenbaard' is én door de kerk als zodanig erkend is"

    Dat laatste is natuurlijk waar het om gaat. De openbaring is misschien wel vaststaand , maar wat het volgens de (RK) kerk betekent staat niet vast. De RK kerk heeft immers niet veel problemen met evolutie , evenmin als de meeste protestanten.

    Er is dus niet zo heel veel verschil in dat opzicht tussen wetenschap en geloof.

    Aan een wetenschappelijk paradigma houdt de wetenschap zich ook vast tot duidelijk wordt dat het echt niet meer houdbaar is.

    ReplyDelete
  12. Cor

    Ann Druyan is geen wetenschapper voor zover ik kan achterhalen.

    Welke wetenschappers worden er genoemd in de aftiteling

    ReplyDelete
  13. Waar heb ik beweerd dat Ann Druyan een wetenschapper zou zijn? Als je toch met Gert over je onbeschaamde suggestie dat wetenschap en religie niet veel van elkaar verschillen gaat discussiëren, vraag dan tevens aan hem over de wetenschappers die op de aftiteling van de “Cosmos” verschijnen.

    Cor.

    ReplyDelete
  14. Cor, maak je niet druk over Ann Druyan. Dat is bijzaak, een detail. Totaal onbelangrijk. Wat belangrijk is: de 5 regels voor wetenschappelijk onderzoek. En Andre negeert die.

    Andre: je bent niet in staat hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden.

    Je opmerking "Er is dus niet zo heel veel verschil in dat opzicht tussen wetenschap en geloof." zie ik als slechte grap, die ik dan ook niet serieus neem.

    ReplyDelete
  15. Cor

    In je eerste reactie schrijf jij:

    "Laats had je het over de aftiteling van deze serie waarin veel wetenschappers genoemd worden. Zo komt de naam van Ann Druyan op elke aflevering voor."

    Als je het zo opschrijft suggereert dat m.i dat Druyan een wetenschapper is.

    Ik ben niet "veel" wetenschappers in Gert zijn besprekingen (zie b.v afl 11) tegengekomen en afgezien van Tyson geen enkele bekende.

    Jij kunt het onbeschaamd noemen , maar het is wel de praktijk, (behalve bij (jonge aard) creationisten).
    Dat wil zeggen: voor zover het in geloof om de verbinding met de natuur (wetenschap) gaat.

    In de middeleeuwen werd door de kerk het gedachtegoed van Aristoteles geaccepteerd. Dat stond ook niet in de bijbel.

    ReplyDelete
  16. Gert,

    Cosmos 7.
    Je verslag van de bepaling van de ouderdom van de aarde met behulp van radioactieve isotopen is niet geheel duidelijk. Het gaat, zoals je zegt, om radioactief verval van uranium tot lood. Daarbij moet de huidige verhouding van uranium en lood worden vergeleken met de verhouding die bestond op het moment van het ontstaan van de aarde (en dus het zonnestelsel). Daar zulke oude gesteenten nu niet meer op de aarde te vinden zijn, is men aangewezen op meteorieten. Hiervoor gebruikte Patterson fragmenten van meteorieten die te vinden zijn in een grote inslagkrater in Arizona en die de uranium/lood verhouding hebben die bestond toen de aarde gevormd werd.

    In dezelfde aflevering zagen wij een uitstapje naar de Romeinse tempel Forum Romanum, dat moet zijn de tempel op het Forum Romanum, (zeg maar de centrale markt), gewijd aan de God Saturnus.

    Ik hoop dat ik mij met het bovenstaande aan de 5 regels heb gehouden.

    Cor.

    ReplyDelete
  17. Cor, ik heb je beschrijving tav Cosmos 7 gecopieerd naar ... Cosmos 7! (want daar hoort hij thuis). Met dank voor je beschrijving. Het lijkt me correct. Het zijn dat soort dingen waarvoor ik graag het boek van de serie bij de hand zou willen hebben (in de veronderstelling dat het allemaal goed uitgelegd wordt).
    Je kunt het makkelijkst op blogs van oudere Cosmos afleveringen komen door te gaan naar: 'Compleet overzicht Cosmos blogs' onderaan, en te klikken op de titels (in blauw).

    ReplyDelete
  18. Cor, gezien je tamelijk felle reacties tegen religie nog niet zo lang geleden op dit blog, had ik verwacht dat je wel enthousiast zou zijn voor de 5 regels. Je kunt daarmee nl precies aangeven waar het fout zit met religie. Ik heb ten overvloede nog een citaat toegevoegd van een katholieke website ter illustratie wat er mis is met religie.

    ReplyDelete
  19. Andre: HET GROTE VERSCHIL tussen geloof en wetenschap:

    -"We worden geacht altijd meedogenloos voorrang te geven aan de waarheid, wat vaak onhandig is en soms zelfs wreed is." (begin hoofdstuk 3 'Argumenten tegen het bestaan van God overtuigen niet')
    -"En we hebben geen morele plicht om altijd en overal voorrang te geven aan de waarheid, ongeacht de gevolgen ervan. Buiten het laboratorium is zo'n spreuk eerder een tegeltjeswijsheid dan een serieuze ethische richtlijn." (P&P)
    -"Het is niet irrationeel om te om zonder bewijs te geloven in God" (P&P)
    "Een obsessie met de waarheid is nogal eens ongepast, dom of zelfs wreed."(P&P)

    Kan het nog duidelijker? Een vrijbrief om het niet zo nauw te nemen met de waarheid als het om het geloof gaat. De waarheid kan wel eens 'onhandig' zijn voor een gelovige. Deze opvatting kan best handig zijn als je je geloof moet verdedigen. Een groter verschil tussen geloof en wetenschap is niet denkbaar, want wetenschappers hebben een obsessie met de waarheid. Anders kun je de tent wel sluiten.
    Een wetenschapper mag niet zonder bewijs in iets 'geloven' (regel 2) en als er geen bewijs is dan moet hij zich onthouden van een oordeel [regel 4].
    Religie is gebaseerd op de autoriteit van zgn heilige geopenbaarde geschriften, pausen en goden: dit gaat tegen regel 1 in: twijfel aan autoriteiten; Geen enkel idee is waar omdat iemand het zegt. [zelfs God]

    ReplyDelete
  20. Neil de Grasse Tyson, daar kan ik nu uren naar kijken en luisteren. Maar ik vond de muziek, de rondvliegende planeten en de reclame een bezoeking.

    Regel 6 : de wetenschapper onthoudt zich van uitspraken die buiten zijn discipline dan wel buiten het bereik van de wetenschap vallen.

    ReplyDelete
  21. Gert,

    Leuk dat je mijn felle anti religiositeit even onder de aandacht bracht. Ja, ik ben sterk gekant tegen religie. Als ik mijn eigen inbreng nalees schrik wel eens van die felheid. Het komt dan vaak over of ik iets tegen de persoon zou hebben waarop ik reageer. Ik houd erg veel van mensen en zal altijd hulp bieden zover het in mijn vermogen ligt, ook financieel. Hier in Midden Amerika ligt dat soort werk voor het grijpen en kan men veel doen voor zijn medemens.
    In mijn laatste bericht sloot ik een beetje gekscherend af of ik mij wel hield aan de 5 adviezen voor werenschappelijk onderzoek. Ik vind deze adviezen zeer belangrijk! Jij noemde nr.5 belangrijk, ik voor mij vond nr.1 erg belangrijk. Evolutionair lopen wij nog steeds al te gemakkelijk achter zgn. leiders aan. Ook zijn wij nog steeds in staat ons leven voor leiders op te offeren. Hierbij hebben natuurlijk niet in de gaten dat wij alleen maar een slaafs middel zijn om ideeën te verwezenlijken. Wij laten ons teveel door autoriteit intimideren, daarom is regel nr.2 ook zeker zo belangrijk.

    Al een lange tijd gebruik ik een vaste stelling om vooral pseudowetenschap te voorkomen. Als wetenschappelijk artikelen, niet van oorsprong van Science of Nature zijn, dan wijs ik deze bij voorhand af. Dan nog moet men voorzichtig zijn, regel,1 twijfel altijd.

    Nog iets over religie; het is een veelgehoorde klacht van wetenschappers dat religie belangrijke zaken goed kunnen obstrueren. Wij zien dit ook op dit blog helaas. Steeds zijn er weer vragen die niets met dit blog te maken hebben, af en toe lijk je wel een geestelijk verzorger. Het vraagt veel tijd en inzet om de vaak, voor mij domme vragen te beantwoorden. Ook aan het idee van evangelisatie kan ik mij niet onttrekken. Dit houdt jouw belangrijke wetenschappelijk boodschap ernstig tegen

    Maar nu genoeg over het gelukkig slinkende deel van de bevolking. Ik wil zeker geen invloed uitoefenen op de inhoud van je “Evolutie Blog” maar is het mogelijk voor jou om het eens te hebben over de oorsprong van het leven. Wij hebben het al eerder over een artikel in Science gehad, “Eneregy At Life Origin”. Het is natuurlijk niet een echt evolutionair onderwerp, maar toch?

    Cor.

    ReplyDelete
  22. A.,Atsou-Pier

    Tyson is dan ook een innemende en ook een echte brok van een kerel! Grapje hoor..

    Cor.

    ReplyDelete
  23. A. Atsou-Pier zei "Regel 6 : de wetenschapper onthoudt zich van uitspraken die buiten zijn discipline dan wel buiten het bereik van de wetenschap vallen. "
    Dat is een hele leuke om over na te denken! Daar zitten vele kanten aan!
    hartelijk dank! En welcome back.
    Ja, die reclame: het is een dure serie, dus het geld moet ergens vandaan komen. Ja, een horloge van een bepaald merk: er zijn ergere dingen, het zijn geen wegwerp gadgets zoals iphones enzo.
    Ik zie de uitzendingen nooit life, ik neem ze altijd op, en knip dan lekker de reclameblokken eruit voordat ik ze ga bekijken...

    ReplyDelete
  24. Gert

    "maak je niet druk over Ann Druyan. Dat is bijzaak, een detail. Totaal onbelangrijk"

    Zij is wel één van de motoren achter de serie Cosmos, en kan bovendien boeiend en ontroerend vertellen!
    https://www.youtube.com/watch?v=KoqBVXmYODs&feature=kp

    Ik vind het alleen jammer dat deze serie blijkbaar niet gedragen is door wetenschappers van zwaarder statuur.


    ReplyDelete
  25. Andre,

    Wat vond je eigenlijk van deze serie, heeft het je iets gedaan of heb je nog iets nieuws geleerd?

    Cor

    ReplyDelete
  26. Andre, bedankt voor de link naar Ann Druyan. Inderdaad, een bijzonder en persoonlijk verhaal.
    "...blijkbaar niet gedragen is door wetenschappers van zwaarder statuur."
    Cosmos is een appetizer...

    ReplyDelete
  27. A. Atsou-Pier zei "Regel 6 : de wetenschapper onthoudt zich van uitspraken die buiten zijn discipline dan wel buiten het bereik van de wetenschap vallen."
    Denk je bijv. aan Joris van Rossum, Ronald Meester, Rene van Woudenberg, Cees Dekker ?

    Verder: je noemt hem regel 6, dus je hebt een nieuwe regel toegevoegd. Betekent dat dat deze regel niet af te leiden is uit de genoemde 5 regels? (tot zover eventjes)

    ReplyDelete
  28. Postscript 27 juni 2014

    Het nut van de vijf regels:

    De vijf regels geven een beeld van hoe de wetenschap is, of wil zijn. In theologische kringen bestaan krankzinnige vooroordelen, en koppig in stand gehouden mythes over wat wetenschap is:

    "Ook durf ik uit het boek te concluderen dat het hedendaagse “sciëntisme” dat toch boogt op een absolute kennis die ons door de natuurwetenschappen geopenbaard moet worden... " (hier)

    Is er in die 5 regels iets terug te vinden van streven naar 'absolute kennis' die door de natuurwetenschappen 'geopenbaard' worden? In tegendeel! Centraal staat de menselijke feilbaarheid, de mogelijkheid dat je je kunt vergissen, en hoe je fouten kunt vermijden. Wetenschappelijke kennis is nooit absoluut, en wordt al helemaal niet geopenbaard! Dat is juist het grote verschil met religie!

    ReplyDelete
  29. Gert

    Dat er gelovigen en theologen zijn die er "krankzinnige" vooroordelen op na houden wil ik niet ontkennen.
    O.a Jerry Coyne heeft er een hobby van gemaakt om dat regelmatig (met soms hilarische voorbeelden) aan het licht te brengen.

    Maar ben je het met me eens dat de mainstream kerken hun visie op sterrenkunde en ontwikkeling van het leven verregaand aangepast hebben?

    Dat er nog heel wat gelovigen zich misschien niet in die standpunten kunnen vinden wil niet zeggen dat de kerkleiding een onbuigbaar standpunt ingenomen zouden hebben

    Ik vermoed dat onder atheistische leken een niet minder groot aantal dwaze denkbeelden rondgaan.
    Alleen die hoor je niet omdat een atheistische visie per definitie niet in conflict is met methodologische of metafysisch naturalisme

    ReplyDelete
  30. Andre, het gaat me niet zo zeer om standpunten over sterrenkunde, en andere specifieke inhoudelijke zaken, maar dat een modern theoloog die absoluut beter weet, woorden in de mond neemt als " een absolute kennis die ons door de natuurwetenschappen geopenbaard moet worden"!!!
    Uitgerekend religie en theologie zijn bij uitstek gebaseerd op geopenbaarde absolute waarheden, en dan uitgerekend de wetenschap precies dát te verwijten, daar kan ik geen nette woorden voor vinden zonder grof te worden.

    = = = = = = = = = = = = = =

    Andre,
    heb je deze comment van mij gezien:
    donderdag 26 juni 2014 09:02:00 CEST

    ReplyDelete
  31. @ GK 26-06-14, 19 h 36 en 27-06-14 9 h 01

    Regel 6 heb ik zelf bedacht. Lijkt mij wel nuttig, aangezien sommige wetenschappers deze impliciete regel wel eens vergeten. Inderdaad, bij ID zagen we dat geloofszaken min of meer verpakt werden in wetenschap. Maar ik had eigenlijk meer Pim van Lommel en Dick Swaab in gedachten, die hun privémeningen als wetenschap presenteerden. Uiteraard wil ik geen enkele wetenschapper zijn recht op vrije meningsuiting betwisten, maar hij dient de toehoorder of lezer wel duidelijk te maken wat resultaat is van wetenschappelijk onderzoek en wat van privémeningen, eigen religie, eigen filosofie.

    Ik had de serie Cosmos ook willen bekijken om te zien of Tyson (die zeer atheïstisch is) sciëntistische uitzwaaiers maakt. Zover ben ik niet gekomen. Ook schijnt Giordano Bruno als martelaar voor de wetenschap opgevoerd te worden, dat klopt volgens mij niet.

    Het citaat van Taede Smedes klopt volgens mij wel (al weet ik nooit wat men met “absolute” kennis bedoelt). Hij heeft het over sciëntisme, niet over science ! En dat “geopenbaard door de natuurwetenschappen” is een grapje (dat ook heel aardig klopt als we het over sciëntisme hebben).

    ReplyDelete
  32. Gert

    "want wetenschappers hebben een obsessie met de waarheid. Anders kun je de tent wel sluiten."

    Nou , of dat zo is waag ik te betwijfelen zie bijv Frans de Waal in "de Bonobo etc"

    Maar laten we aannemen dat dat zo is.

    Obsessie met de waarheid impliceert toch dat absolute waarheid bestaat? De uiteindelijke waarheid is toch niet "een" waarheid?
    Als je niet gelooft dat een absolute waarheid bestaat heeft het immers toch geen zin om een obsessie met de waarheid te hebben?

    (Dat je heel voorzichtig moet zijn om iets waarheid te noemen spreekt voor zich)

    Gert: "Een wetenschapper mag niet zonder bewijs in iets 'geloven' (regel 2) "

    Maar dat staat helemaal niet in REGEL 2!!

    REGEL2:"Denk zelf na. Twijfel aan jezelf. Geloof niet ergens in omdat je het wilt. In iets geloven maakt het nog niet waar."

    Natuurlijk mag een wetenschapper "geloven" zonder bewijs, zolang hij maar erkent dat het "geloof" is en niet dat het waarheid of feiten zijn.
    Een wetenschapper mag van mij best geloven dat abiogenese van het leven mogelijk is , zolang hij maar niet zegt dat dat (voor zover nu bekend) waarheid is.

    De (absolute?) waarheid van de 5 REGELS zelf is, hoewel er heel wat voor te zeggen valt, een kwestie van geloof.

    ReplyDelete
  33. Mw Atsou-Pier.

    Er bestaat wel iets dergelijks als een illusie van absolute kennis, veronderstel ik.

    Zover ik weet stierf Giordano Bruno destijds als martelaar voor de vrije gedachte.

    ReplyDelete
  34. Andre zei "Obsessie met de waarheid impliceert toch dat absolute waarheid bestaat? "
    Nee. Waarom?

    Andre "Als je niet gelooft dat een absolute waarheid bestaat heeft het immers toch geen zin om een obsessie met de waarheid te hebben?"

    Nee. Als je niet meer streeft om de waarheid over de werkelijkheid te vinden, dan val je makkelijk ten prooi aan geloven wat je graag wilt geloven: ideologie, religie, wensdenken, etc dus.

    En dit "De (absolute?) waarheid van de 5 REGELS zelf is, hoewel er heel wat voor te zeggen valt, een kwestie van geloof. " is een vermoeiend en eindeloos herhaald spelletje met woorden die gelovigen altijd opvoeren. Flauw! Je weet donders goed dat wetenschappers die regels niet als geopenbaarde waarheid hanteren zoals gelovigen dat met de Bijbel doen! Jij citeerde onlangs nog uit de bijbel ter ondersteuning van een bewering.

    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.