Is Nature vegetarisch geworden? De link tussen voedsel, gezondheid en milieu op globale schaal

Even een kort bericht over een opmerkelijk artikel in de Nature van 27 Nov: Global diets link environmental sustainability and human health van 2 Amerikaanse (evolutie)biologen/ecologen. Het onderwerp: er is een relatie gevonden tussen moderne voedingspatronen, de 'gezondheidstoestand van de aarde' (milieu, klimaat) en de gezondheid van de mens. 

Door stijgende inkomens en urbanisatie is het menselijk voedselpatroon verschoven van traditioneel naar ongezond voedsel. Als deze trend zich doorzet zal tegen het jaar 2050 de CO2 uitstoot door de landbouw en ontbossing ten behoeve van onze voedselproductie met maar liefst 80% toegenomen zijn. Maar desondanks worden we er niet gezonder op: diabetes type 2, coronary heart disease en meer zullen toenemen waardoor we korter zullen leven. (De paradox: we worden rijker maar eten slechter!). Wanneer we anders gaan eten zullen deze effecten omgebogen kunnen worden en bovendien het verlies aan biodiversiteit tegengegaan worden.

In het artikel worden drie alternatieven voedselpatronen vergeleken met het moderne omnivore menu: het Mediterrane, het pescetarian ('visrijk menu') en het vegetarisch menu. Het effect op de gezondheid is het grootst voor type 2 diabetes: ten opzichte van het standaard omnivore menu is er een 16% reductie voor het Mediterrane, 25% reductie voor het 'visrijk menu' en maar liefst 41% reductie voor het vegetarische menu. Voor kanker zijn relatief kleine effecten en voor sterfte aan coronary heart disease zijn reducties van 22% - 26% gevonden.

Onze eigen Nederlandse Elke Stehfest van het Plan Bureau voor de Leefomgeving mocht een begeleidend commentaar voor het Nature artikel schrijven. Een hele eer om daar voor uitgenodigd te worden. 

Ik kan op dit moment geen gedetailleerde samenvatting schrijven (er staat nog veel meer in uiteraard), maar vind het belangrijk genoeg om alvast even kort over te berichten. Ga beide artikelen lezen! Begin met het begeleidend artikel en daarna het research artikel. 

(Laat even een berichtje achter als U meer details wilt, of het artikel van Elke Stehfest).

PS: Natuurlijk is Nature niet vegetarisch geworden! Ze rapporteren gewoon onderzoek!

• David Tilman, Michael Clark (2014) Global diets link environmental sustainability and human health, Nature 27 Nov 2014 (dit is het originele artikel)
• Elke Stehfest (2014) Diet: Food choices for health and planet,  Nature 27 Nov 2014 (dit is het begeleidend commentaar).

Aanbevolen: 

zondag 30 nov: NPO 2, 18:50 Focus: Vlees, wat kost het ons? Michael Mosley stelt zich drie vragen: 1. Hoe kun je vlees produceren zonder de aarde uit te putten? 2. Hoeveel vlees? 3. Welk vlees? Mosley is een sympathieke presentator, en zeker niet dom, maar is en blijft een vleeseter: Meat: We love the stuff is zijn openingszin. Hij vraagt zich wel af of vlees eten zoals we het nu doen in de toekomst houdbaar is (CO2 voetafdruk), maar stelt zich niet de vraag of vleesproductie ethisch verantwoord is (dierenwelzijn) en of vegetarisme een optie is. Hij komt zelfs tot de conclusie dat de intensieve veehouderij de meest efficiente manier van vleesproductie is met de kleinste CO2 voetafdruk. Hij heeft een Amerikaanse 'intensieve veehouderij' bezocht (duizenden runderen op 1 plek, open lucht; zag er vredig uit), maar géén slachterij waar duizenden dieren aan de lopende band op industriële wijze geslacht worden, en ook niet de plaatsen waar de massale hoeveelheden voer geproduceerd worden. Het wordt niet duidelijk waar hij zijn conclusies op baseert, welke uitspraken van hem zelf zijn en welke van wetenschappelijke bronnen. Je hoeft het niet met zijn conclusies eens te zijn, de uitzending geeft voldoende stof tot discussie en de beelden blijven hangen. (toegevoegd: maandag 1 december 2014)

Vorige aflevering: Focus 23 Nov: Is vlees eten echt ongezond? Allebeide zeer informatief, vlot gebracht en actueel gezien de bovenstaande Nature publicatie! 

BBC: Can eating meat be eco-friendly? is zijn verhaal op de BBC website.