Nieuw boek over de toekomst van vleesconsumptie: Meat The Future

Meat, The Future:
How Cutting Meat Consumption Can Feed Billions More
Nicolaas G. Pierson Foundation 2015
Titel: de toekomst van vlees of: ontmoet de toekomst (?)

 

Op zondag 11 januari presenteerde het wetenschappelijk bureau van de Partij voor de Dieren, Nicolaas G. Pierson Foundation, een nieuw boek getiteld: Meat, The Future: How Cutting Meat Consumption Can Feed Billions More. (Vlees. De toekomst: hoe vermindering van onze vleesconsumptie miljarden mensen meer kan voeden). Dit vond plaats in de Remonstrantse kerk te Bussum. Een stuk of 8 Nederlandse wetenschappers van diverse universiteiten, die hadden bijgedragen aan het boek, hielden een inleiding. Het boek bevat bovendien nog 3 hoofdstukken van buitenlandse wetenschappers die niet aanwezig waren bij de presentatie. Hoewel er vanuit zeer verschillende gezichtspunten naar de toekomst van vleesconsumptie werd gekeken is volgens mij de ecologische voetafdruk van vleesconsumptie een aardige samenvatting.

Er was één presentatie die er wat mij betreft uitsprong (zonder de rest te kort te doen): Henriëtte Prast (gedragseconomie) van de Universiteit van Tilburg. Ze gaf een vlotte, humoristische presentatie vol met verrassende wetenschappelijke inzichten. Ze heeft ook een hoofdstuk in het boek. Dit is ook makkelijk te volgen door de algemeen geinteresseerde niet-bioloog of niet-landbouwkundige. Een paar anecdotes: op een KLM vlucht binnen Europa zijn er geen vegetarische maaltijden verkrijgbaar. Wat moet je dan als vegetarier? Toen Prast op een andere vlucht (business class) haar bestelde vegetarische maaltijd kreeg voorgeschoteld, schaamde de stewardes er zich voor omdat de kwaliteit nog minder was dan wat 'Economy' mensen kregen (de standaard niet-vegetarische maaltijd). En deze (staat niet in het boek): bij een feestelijk diner aangeboden aan hoogleraren had de organisatie bij wijze van experiment niet als standaard het vleesmenu, maar het vegetarisch menu gekozen en moesten de deelnemers via mail of formulier opgeven of ze een niet-vegetarisch menu wensten. Wat bleek? Nul van de 400 personen nam de moeite om af te wijken van het standaard menu. Dus: alleen al door het simpele veranderen van de default van vlees naar vega maaltijd, eten opeens veel meer mensen vegetarisch. Nu wordt het de carnivoren en omnivoren bij congressen, feestjes, recepties gemakkelijk gemaakt omdat het vleesmenu het default menu is. Alsof vlees de norm is, normaal is, en vegatarisme een afwijking is. Als het vegetarisch menu de default is, wordt vlees niet verboden, en wordt de keuzevrijheid ook niet beperkt. Je moet alleen maar iets meer moeite doen. En waarom ook niet als je weet dat de huidige (westerse) vleesconsumptie te hoog en niet-duurzaam is? 
Voorbeeldje: in het driesterren toprestaurant De Librije staat/stond er op de kaart 'vegetarisch in overleg'! Welke vegetarier wil eten in een restaurant waar  Ganzenlever op het menu staat? 
In het hoofdstuk staan nog een groot aantal inzichten over de psychologie van voedselkeuze (cognitive biases: self-serving bias, omission bias, preferences, etc) allemaal kort opgesomd, die duidelijk maken dat alleen maar informatie verschaffen over de globale ecologische voetafdruk van vleesconsumptie niet voldoende is om mensen van gedachten en van menu te laten veranderen.

Nog één feitje: in Nederland is de vleesconsumptie verdubbled sinds 1970. Is het huidige niveau vleesconsumptie noodzakelijk voor de gezondheid of was in 1970 al de minimum hoeveelheid bereikt? Als dat laatste, dan eet de Nederlander 2x te veel vlees. Iets om over na te denken.

Nog één misverstandje: iemand op het werk van mijn vrouw wist dat als alle mensen vegetarisch gingen eten er geen grond genoeg was om al dat voedsel te verbouwen!!! Moet ik dit echt uitleggen? [1] Zou overigens een goede vraag zijn voor de wetenschapskwis die altijd rond kerst gehouden wordt.

Het boek bevat veel interessante hoofdstukken waar ik hier later nog wat over zal zeggen. Vanwege de actualiteit wilde ik echter nu al over het boek bloggen.



Terzijde1: wat mij opvalt is dat het boek niet in amazon of bol verkrijgbaar is. Men moet het boek rechtstreeks via internet bij de NGPF bestellen. Volgens mij bereik je een groter publiek, en verkoop je dus meer, als je het ook via amazon of bol of de gewone boekhandel (Libris) beschikbaar stelt. Dit snap ik dus niet. Als alternatief voor een boek of als extra zou je ook een website kunnen maken of een youtube fimpje die op een aantrekkelijke manier de hoofdzaken van het vleesprobleem visualiseert (als je voldoende geld zou hebben). Een ander nadeel van het boek is dat de leuke anecdotes die op de boekpresentatie te horen waren in het boek ontbreken. Een voordeel is dat het boek wetenschappelijke literatuurlijsten bevat.


Terzijde2: waarom wordt zo'n boekpresentatie op zondag gehouden? Er zal op zondag niet veel pers te verwachten zijn. De waarschijnlijke reden is: Marianne Thieme (PvdD) houdt haar zondagsrust op zaterdag (7e-dag Adventisten). Nu is Marianne Thieme een onmisbaar persoon in de PvdD en de Tweede Kamer, máár je moet privé en werk gescheiden houden. De PvdD is géén religieuze organisatie en daarom moet de keuze van zo'n bijeenkomst zich voegen naar de meerderheid. Thieme zet nu de meerderheid van de gelovigen die zondag als rustdag hebben voor het blok. Voor atheïsten is het in principe het geen probleem (zolang het maar niet in een kerk gehouden wordt). Het is mooi dat er veel vegetariers zijn onder de 7DA, maar in de toekomst aub tenminste afwisselend op zaterdag- en zondagmiddag! Zelfs de Atheistisch-Humanistische Vereniging en de Stichting Skepsis houden hun bijeenkomsten op zaterdag. Het is eigenlijk verbazingwekkend dat iemand die een globaal perspectief op de toekomst van de mensheid heeft, zo star en dogmatisch is als het om privé religieuze dingetjes als de sabbath gaat. Sorry, ik moest dit even kwijt. Voor het boek is dit allemaal geen probleem: dat kunt U op iedere gewenste dag lezen!


Let op (1): er bestaat een website http://www.meatthefuture.org/ 'Meat. The Future', die niet van de NGPF is, en wel de problemen van toekomstige vleesproductie in een aardig filmpje laat zien, maar als oplossing biedt: kunstvlees (in vitro meat). Ik ben (nog) niet overtuigd of dit een goede oplossing is...

Let op (2): er bestaat een website The future of meat An international installation showing five potential future scenarios about meat consumption in 2050. (4 maart 2015)

Noten

1. Als U echt geen idee heeft: het omgekeerde is waar: als iedereen vegetarisch zou zijn, zou er veel minder landbouwgrond nodig zijn. Waarom? Stuurt uw antwoorden in als comment onder dit blog!

Vorige blogs over dit onderwerp:

Is Nature vegetarisch geworden? De link tussen voedsel, gezondheid en milieu op globale schaal 28 nov 2014
Nog meer: klik op Labels: vegetarisme (onder deze blogpost of in de rechtermarge van het blog)