Theodicee. Swinburne's antwoord op Dawkins' kritiek

Richard Swinburne

Ik kwam op de homesite van godsdienstfilosoof Richard Swinburne een interessant pdf-je tegen. Hierin verdedigt Swinburne zich tegen de kritiek van evolutiebioloog en auteur Richard Dawkins: Response to Dawkins' The God Delusion'. Ik vermoed dat dit een redelijk zeldzame gebeurtenis is. Citaat:

"Dawkins's claim that I 'attempted to justify the Holocaust' is highly ambiguous between the claim (1) that I attempted to justify the Nazis conducting the Holocaust, and (2) that I attempted to justify God not interfering to stop the Holocaust. I certainly did not attempt to justify the very wicked conduct of the Nazis, but I did and do attempt to justify God's non-interference".

Wat heeft Dawkins precies gezegd?

"Swinburne at one point attempted to justify the Holocaust on the grounds that it gave the Jews a wonderful opportunity to be courageous and noble" (The God Delusion, p.64. Bantam Press paperback).

Dawkins maakt inderdaad niet het onderscheid dat Swinburne maakt, maar hij geeft wel kernachtig weer wat het probleem is met Swinburne's theodicee. Als je Swinburne's reactie tot je door laat dringen, dan dringt zich de vraag op: als Swinburne zelf de holocaust té erg vindt om een rechtvaardiging voor te geven, hoe kan hij dan wel een rechtvaardiging aan God toeschrijven? Wat jezelf te erg vindt, aan God toeschrijven: hoe kan dat? Dan heb je een dubbele moraal? Of betekent dit dat voor God niets te erg is?

Ik heb de beschrijving van de theodicee van Swinburne in een bespreking van zijn boekje Is there a God? (op mijn website) een paar dagen geleden ge-update. Het gaat om hoofdstuk 6 'Why God allows evil'. Het het boekje is een populaire verkorte uitgave (144 pag) van zijn grotere werk met dezelfde titel. Hoofdstuk 6 geeft een handige samenvatting van zijn theodicee in 18 pagina's. En ik heb het proberen samen te vatten en heb er een lijst van commentaar en kritiek aan toegevoegd.

Postscript

Recentelijk blogde Jan Riemersma (JR) over theodicee. Een zeer merkwaardig blog. Hij geeft niets minder dan een nieuwe theodicee: "Hiermee hebben we een antwoord gegeven op de vraag hoe het bestaan van een rechtvaardige God kan worden gerijmd met het 'kwaad' in de wereld." JR heeft in een kort blogje het 2000 jaar oud probleem van het kwaad ('problem of evil') opgelost. Het merkwaardige is dat als hij het inderdaad opgelost heeft, hoe verhoudt zich dat tot Swinburne's theodicee en van andere vooraanstaande filosofen en theologen? Zijn die dan fout? [1] overbodig? Wat is er precies aan de hand? Swinburne was in Nederland, JR was aanwezig en heeft er over geschreven. Swinburne had van te voren aangekondigd niet op die publieke bijeenkomst over zijn theodicee te willen spreken (geen tijd?). Kennelijk is het probleem voor Swinburne te complex. JR lost het op in 5 minuten.
Ook heeft JR niet gereageerd (inhoudelijk) op mijn bespreking van O'Connors God, Evil, and Design waarin theodicee wordt behandeld. Erg jammer. Het was bij uitstek de kans om te vertellen dat hij een geheel nieuwe theodicee had ontwikkeld. Of een andere kijk op het geheel? Misschien is zijn theodicee te recent. Een jaar of wat geleden blogde JR over O'Connors boek, maar besprak het niet inhoudelijk. Jammer.
Zijn theodicee blog is verwarrend en moeilijk te vatten. Zijn theodicee laat de vraag liggen: Waarom liet God Auschwitz toe? (Auschwitz staat hierbij symbool voor al het kwaad in de wereld. Zoals U weet is er meer, het is niet opgehouden na Auschwitz). Het blijft een vreemd, verwarrend blog, dat nog veel meer vragen oproept. Maar het is niet verstandig om vragen te stellen over een verwarrend blog. Ik wacht wel tot een duidelijker blog.

[1] Wat is er dan fout? m.a.w: ik verwacht dan een kritiek op Swinburne's theodicee. Je gaat toch niet aan iets anders beginnen zonder aangetoond te hebben dat Swinburne's theodicee niet deugt?