De Grote Bijbel Quiz 2015: poepen in een kuiltje in het zand

Welke leefregel geeft God als het volk in de woestijn kampeert?

Vraag 48: "Welke leefregel geeft God als het volk in de woestijn kampeert?"
Antwoord: "Poep buiten het kamp in een kuiltje".
Toelichting van de presentator Bert van Leeuwen: neem een tentstok mee en maak buiten het tentenkamp een kuiltje in het zand, doe hurkend je behoefte, en bedek het daarna met zand met behulp van de stok. 

 
Kennelijk was het nodig dat God ze dit moest vertellen! Alsof je het tegen kinderen of een stel barbaren zegt! Zoiets zeg je toch niet tegen volwassenen? Waren het van die viespeuken die gewoon waren in het tentenkamp te poepen totdat de stank ondragelijk werd? En daar moest hoognodig een einde aan gemaakt worden? Konden ze dat niet zelf bedenken? Of luisterden ze niet naar de profeet zodat God het tenslotte moest gebieden? [1].

Presentator Bert van Leeuwen voegt daar nog aan toe: "Wie zegt dat de Bijbel geen praktisch boek is!" Sorry, is dit een grap of moet dit voorbeeld werkelijk aantonen dat we praktisch bruikbare tips uit de Bijbel kunnen halen? Volgens theoloog Jacobine Geel is de Bijbel een boek vol met wijsheden en inspireert ons ook in deze tijd.  Moeten we aannemen dat ze dit als serieus voorbeeld bedoelt van hoe nuttig de Bijbel is voor de hedendaagse mens? Is grappen maken (Bert van Leeuwen) een manier om overduidelijk achterhaalde wijsheden in de bijbel te verdoezelen? Filosofische vraag: hoe onderscheid je wijsheden en onzin?

Door dit soort teksten besef je pas de kloof tussen ons –met onze moderne Westerse vlakspoelclosetpot en diepspoelclosetpot– en de volken die 2000 tot 3000 jaar geleden leefden. Ik herinner me tv beelden uit India waar mensen op het platteland nog steeds in de natuur poepen, bij gebrek aan toiletten [2]. Ook herinner ik me uit mijn jeugd mijn grote weerzin om op kampings in Frankrijk gehurkt te moeten poepen op een zgn. hurktoilet; niet meer dan een gat in de vloer. Primitief!

De Bijbel is een boek vol met wijsheden en inspireert ons ook in deze tijd.

Voor-wetenschappelijk wereldbeeld

 

presentator Bert van Leeuwen

• je kunt ziektes genezen door 7 maal te baden in de rivier de Jordaan
  (vraag 7) (geen commentaar)
• Welke vogels mogen de Israëlieten niet eten? (vraag 34). Antwoord: de vleermuis. Zegt de presentator: "een vleermuis is geen vogel, maar een zoogdier, maar dat wisten ze in de tijd van de Bijbel nog niet."!
• Ze wisten ook niet dat slangen en ezels niet konden praten (geen commentaar)
• een 'mysterieuze hand' schrijft een tekst op een muur (geen commentaar)
• volgens Jacobine Geel is de Judaspenning een 'besmet plantje'. 
• etc., etc., etc.

Door dit soort teksten besef je pas hoe groot de kloof is tussen ons wetenschappelijke wereldbeeld en het voor-wetenschappelijk wereldbeeld van die tijd. Als je bedenkt dat reinheidswetten, spijswetten en dergelijke op onjuiste aannames gebaseerd zijn, dan is dat een reden die wetten niet al te serieus te nemen. Maar daar hoor ik niets over. Ik zou zeggen: Jacobine, grijp je kans, iedereen is aan je lippen gekluisterd! Leg uit waarom ze op onwetenschappelijke inzichten gebaseerd zijn. Leg uit wat moderne inzichten zijn!

Fundering van de Moraal

Er zijn wijsheden in de Bijbel die ook nu nog aanbevelenswaard zijn zoals Naastenliefde. Jezus zegt daarover: "Wat je voor de minsten doet, doe je voor mij!" Volgens Jacobine Geel is dat de lakmoesproef voor de ethiek. Maar, waarom eigenlijk? Waar is het filosofische argument? [3]. Theoloog Taede Smedes meent dat je goede filosofische argumenten moet hebben voor morele principes, zoals vegetarisme [4]. Welnu, volgens Jacobine Geel volgde Daniël de spijswetten; hij leefde van 'groente en water'. Dus, moet iedere christen vegetariër worden? Je kunt dat in ieder geval op de Bijbel baseren. Maar volgens Smedes zou dat geen argument zijn. Evenzo voor naastenliefde en de Tien Geboden. Zonder een goede filosofische fundering zijn naastenliefde en de Tien Geboden niet meer dan ongefundeerde meningen.

Postscript

"Kan een seculiere samenleving, die God grotendeels achter zich heeft gelaten, nog iets met ethisch-religieuze leefregels van eeuwen geleden? Dat vergt wel een vertaalslag, een overbrugging van een enorme historische kloof". Dit zijn niet mijn woorden! Ze komen van de theoloog Taede Smedes! [5] Wat een toeval!  Waarom zou een seculiere samenleving überhaupt geïnteresseerd zijn in een 'vertaalslag' van 3000 jaar oude leefregels naar het heden? Het zou een enorm geforceerd resultaat opleveren. Hoe zou je de eerste drie/vier van de Tien Geboden seculier vertalen? De hele onderneming gaat er kennelijk vanuit dat de Tien Geboden een complete moraal bevatten. Bovendien: staat die 'vertaalslag' gelijk aan een filosofische fundering van de moraal? Zo niet, dan ben je nog niets opgeschoten!

Wat Jacobine Geel niet vertelde...

[ 31 okt 15  15:33  ]

Ik heb de bijbel passage over vraag 7 er eens op nageslagen, en wat blijkt? Ná de genezing doet de profeet Elisa nog iets anders: hij geeft melaatsheid als straf aan zijn bediende [6]. Dat je iemand straft: OK, maar met melaatsheid?
Als Jacobine een eerlijk beeld van de Bijbel wil geven, dan behoort ze niet alleen de genezing te vertellen, maar óók dat Elisa melaatsheid als straf uitdeelde.
De Bijbel is een boek vol met wijsheden en inspireert ons ook in deze tijd?
Een Bijbel Quiz op tv suggereert dat Bijbelkennis belangrijk is, maar het is vast niet de beste manier om de Bijbel te verdedigen. Maar is iemand in staat de waarde van de Bijbel te verdedigen zonder uitsluitend de krenten uit de pap te halen en de rest te negeren?

 

Vorig blog over dit onderwerp

Maarten t Hart. Het Christendom is onbijbels 15 juni 2015 

Noten

1. Hoe veegden ze hun kont af? Met hun vingers? Of deden ze dat helemaal niet? Er zal niet veel water geweest zijn in een woestijn. Anders hadden ze in een riviertje kunnen poepen. En handen wassen zal ook wel niet mogelijk zijn geweest. Het drinkwater dat je hebt zal je niet verspillen aan handen wassen. Onhygiënische toestanden. Hoe zat het met besmettelijke ziekten? Aan de andere kant: het voordeel van een woestijnklimaat is de hitte en droogte waardoor een drol snel zal uitdrogen
2. Why do millions of Indians defecate in the open? Volgens de WHO doen een 500 miljoen mensen in India het buiten.
3. God geeft één maal een argument voor het goed behandelen van vreemdelingen, het volk was zelf vluchteling geweest. Is dat een goed argument?
4. Taede Smedes: Floris van den Berg: Beter weten–Filosofie van het ecohumanisme (boekbespreking).
5. Taede Smedes: Hans Achterhuis en Maarten van Buuren over de relevantie van de tien geboden (boekbespreking) 28 oktober 2015.
6. Elisa zegt (27) "Naaman’s leprosy will cling to you and to your descendants forever.” Then Gehazi went from Elisha’s presence and his skin was leprous—it had become as white as snow." (2 Kings 5 20-27). Nota bene: al zijn nakomelingen krijgen ook melaatsheid toebedeeld! Boeten voor de wandaden van je vader. Gruwelijk. Onrechtvaardig.