22 June 2011

Herman Philipse over het design argument in ABG

Filosoof Herman Philipse bespreekt twee boeken over het design argument in de nieuwste Academische Boeken Gids #87. Het eerste boek van Elliott Sober (Evidence and Evolution, 2008) en het tweede is van Sahotra Sarkar (Doubting Darwin? 2007). Het zijn beide wetenschapsfilosofen. Zijn voorkeur gaat uit naar Sober.
Philipse betoogt dat veel biologen van mening zijn dat we pas met de evolutietheorie van Darwin konden afrekenen met het design argument van Paley. Dat dacht ik ook tot een paar jaar geleden. Creationisten vallen eindeloos Darwin aan. Zij zien Darwin als hun grootste vijand. Zo blogde ik: Darwin was niet de eerste die de letterlijke waarheid van de Bijbel ondermijnde (19 apr 2010). Bijbelkritiek is ouder dan Darwin.

Terug naar Philipse: er was ook al iets mis met Paley's design argument vóór Darwin. Paley's argument zegt dat het oog geschapen is (waarom altijd het oog? zijn de labia minora, labia majora niet ontworpen?) Volgens Philipse ligt het probleem hierin:
"Volgens de gebruikelijke definitie van 'God' is God almachtig. Indien hij dus het oog wilde scheppen, is het zeker dat hij daartoe in staat was en het ook deed. (...) het zwakke punt is gelegen in de aanname dat God het oog (...) wilde scheppen. Zo'n hulphypothese over Gods intenties moet steunen op onafhankelijk bewijsmateriaal. Ze kan niet louter worden afgeleid uit het feit dat ogen bestaan. We moeten dus los van de schepping een toegang hebben tot Gods intenties. (...) We kunnen Gods intenties niet achterhalen".
Daarom faalt Paley's design argument. Daar hebben we Darwin niet voor nodig. Tot zover de filosofen Philipse, Sober en Sarkar.

Vraagje
God is per definitie almachtig en indien hij dus het oog wilde scheppen, is het zeker dat hij daartoe in staat was. Is dit een grap? Hebben we onafhankelijk bewijsmateriaal dat God almachtig is? Hebben we los van de schepping toegang tot Gods eigenschappen? Als we dat mogen oplossen door het per definitie aan te nemen, waarom dan nog moeilijk doen over de kwestie of hij het oog wilde scheppen?

Nog een paar vraagjes
Als God in staat was een perfect oog te scheppen, waar komt dan Retinitis pigmentosa vandaan? Het is één van de meest algemene vormen van blindheid en komt wereldwijd voor bij 1 op de 4.000 mensen (bron). Alle oogziekten samen levert wereldwijd 40 miljoen blinde mensen op (bron). Filosofen (en theologen) zijn zo heerlijk abstract! Heeft God het oog 1x bedacht en 4x geschapen? (Adam en Eva). Kennelijk kon of wilde God Adam en Eva niet tegelijkertijd scheppen. Maar de een na de ander.
Filosofen als Paley zijn zo heerlijk abstract: heeft God alléén het oog geschapen of ook de gekruisde oogzenuwen? de blinde vlek? visuele cortex? alle optische illusie's? en zo zijn er nog een paar duizend vragen... zoals zou het een troost zijn voor blinden dat het oog niet door evolutie ontstaan is maar geschapen? Schept God zonder handen? Scheppen zonder handen is dat onderdeel van zijn almacht? Iemand moet die vragen stellen. Er is nooit een degelijke theorie van de schepping geweest.

De rest van ABG
De rest is ook zeer de moeite waard: Hoe slapen dieren? (moeilijker te beantwoorden dan je denkt), Hoe meet je geluk? (ook lastiger dan je denkt), De medicijntestindustrie (een pijnpunt), Mogen we nog vlees eten? (partijdig artikel), Wij zijn meer dan ons brein (ons geheugen zit niet alleen in onze hersenen, maar ook in ons mobieltje!). T.z.t. zullen de artikelen online verschijnen.

8 comments:

  1. "Filosofen als Paley zijn zo heerlijk abstract: heeft God alléén het oog geschapen of ook...."

    Gert, hiermee geef je precies aan waarom het scheppingsidee een lege huls is. Het zegt namelijk niets. Er valt niets aan te onderzoeken of te ontdekken, je kunt het alleen maar 'aannemen'.
    Dat toch veel mensen erg hechten aan deze stoplap is mij dan een groot raadsel.
    Een raadsel dat ik overigens graag opgelost zou zien maar ik heb er nog nooit iemand iets zinnigs over horen zeggen.

    ReplyDelete
  2. Rob, inderdaad. Hoe lees jij "God is per definitie almachtig en indien hij dus het oog wilde scheppen, is het zeker dat hij daartoe in staat was". Bedoelt Philipse dit als een cryptische grap?

    ReplyDelete
  3. "en zo zijn er nog een paar duizend vragen... zoals zou het een troost zijn voor blinden dat het oog niet door evolutie ontstaan is maar geschapen? Schept God zonder handen? Scheppen zonder handen is dat onderdeel van zijn almacht? Iemand moet die vragen stellen. Er is nooit een degelijke theorie van de schepping geweest."

    Zo zijn er nog wel miljoenen vragen maar compleet niet relevant.

    als er een schepper is dan is hij niet aan het kleien geweest maar dat creëren is op macroniveau (heelal), microniveau (atomen), wat heeft dat met handen o.i.d. van doen?

    ReplyDelete
  4. Vegt: ik bedoel: als God immaterieel, onstoffelijk, pure geest is, zoals gezegd wordt, HOE kan hij dan iets materieels maken? Als God zelf een geest zonder lichaam, dus zonder handen is: HOE kan hij dan iets scheppen?

    ReplyDelete
  5. Waarom heeft god een lichaam nodig om te scheppen?

    ReplyDelete
  6. vegt,

    God heeft vast geen lichaam nodig om te scheppen, net zomin als hij stembanden nodig heeft om tot mensen te spreken. (nota bene in taal van die mensen)
    Maar zou het misschien kunnen zijn dat alle eigenschappen die God toebedeeld krijgt menselijke verzinsels zijn ?

    ReplyDelete
  7. een spraakcomputer heeft ook geen stembanden.

    ja, dat kan zeker, ieder heeft een eigen godsbeeld waarin hij bepaalde eigenschappen van god belangrijker vindt dan andere of die hem meer aanspreken.
    dat is verder ook niet relevant, wanneer men iets of iemand beschrijft kan de beschrijving of de kenmerken die genoemd worden per persoon zeer verschillen.

    Uit de bijbel kun je wel een heleboel opmaken wie god is.

    globaal zou je kunnen zeggen:
    De materie op micro en macroniveau is aan god onderworpen. zonder direct ingrijpen van god doet materie alles volgens natuurwetten die vanaf het beginsel door god bepaald zijn.

    ReplyDelete
  8. vegt,

    "Uit de bijbel kun je wel een heleboel opmaken wie god is."

    Om mijn vraag wat te verduidelijken:
    Zou het misschien kunnen zijn dat alle eigenschappen die God toebedeeld krijgt, zoals o.a. in de Bijbel, menselijke verzinsels zijn ?

    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.