13 January 2014

Colleges van evolutiebioloog Roy Erkens bij de Universiteit van Nederland

Roy Erkens in het vierde college bij de
Universiteit van Nederland met de 'Atlas of Creation'
Evolutiebioloog Roy Erkens gaf maandag 6 januari t/m vrijdag 10 januari 2014 een serie van 5 colleges over evolutie. Ze zijn alle 5 te volgen op de website van de Universiteit van Nederland. Het vijfde college had als titel: 'Wat zijn de religieuze argumenten tegen evolutie?'. Het bleek dat hij ook een gratis exemplaar van de zgn. 'Atlas of Creation' had aangetroffen in zijn postvakje (dit speelt zich af in 2007, zie mijn blog van 22 januari 2007). Een leuk voorbeeld van wat een wetenschappelijke theorie is: er zijn twee soorten parachutes, een parachute is gebaseerd op de Newton's theorie van de zwaartekracht en de andere moet je in geloven. Welke kies je?

Voor wie? Ga de colleges bekijken als je op een vlotte en toegankelijke manier in 5 maal een kwartier op de hoogte gebracht wil worden wat de evolutietheorie is. Of: als je al redelijk op de hoogte bent van de evolutietheorie kun je de colleges bekijken met op de achtergrond de vraag: hoe zou ik de evolutietheorie in 5 kwartier uitleggen aan het grote publiek?

Roy Erkens gaf eerstejaarscursus evolutiebiologie aan de Universiteit van Utrecht en is nu als onderzoeker en docent Biologie verbonden aan de Universiteit van Maastricht.Op zijn personal homesite beantwoordt hij nog een paar vragen over de colleges.

De Universiteit van Nederland is een iniatief van Alexander Klöpping en Marten Blankensteijn.

Ter aanvulling: naar aanleiding van een opmerking van Erkens, hier is nog een overzichts artikel over creatonisme in Skandinavië en hier over Creationism in Norway

Correctie: ik had het steeds over 4 colleges, dat moet natuurlijk 5 zijn! (5 werkdagen! Is gecorrigeerd in de tekst). [15 jan.]

Colleges:

ma 6 jan: Krijgen we kieuwen als de aarde opeens onder water loopt?
di   7 jan: Hoe zorgde evolutie ervoor dat vissen op het land konden leven?
wo 8 jan: Waarom kunnen we geen seks hebben met eikenbomen?
do  9 jan: Waarom zorgt seksuele selectie voor mooie mannen met zinloze blindedarmen?
vr 10 jan: Wat zijn de religieuze argumenten tegen evolutie? 

17 comments:

  1. Boven deze blogbijdrage zie ik staan : “Evolutietheorie en een verantwoordelijk wereldbeeld”. Hopelijk heeft Herman Philipse deze titel niet zelf bedacht.

    ReplyDelete
  2. A. Atsou-Pier:
    afgezien wie het bedacht heeft, met "verantwoordelijk wereldbeeld" (of: verantwoord wereldbeeld?!) bedoelt Philipse een kennistheoretisch verantwoord wereldbeeld. Dat zegt hij in de eerste minuten van zijn lezing. Ik weet niet of je op de hoogt bent maar hij is uitgenodigd door een club die zich vnl met het bestuderen van de bijbel (geloofstoerusting) bezighoudt. Geweldig dat zo'n club een atheistisch filosoof uitnodigt!

    ReplyDelete
  3. Gert.
    "Hoe zorgde evolutie ervoor dat vissen op het land konden leven"

    Antwoord van Roy Erkens: (laatste min)
    Omdat de evolutie een beetje aan die vissen heeft geknutseld tot een op het land levend dier.

    (let wel hij heeft tot dan toe alleen maar een tijdlijn van evolutie gegeven en iets over meervallen gezegd , zoals bekend vissen die na ik weet niet hoeveel miljoen jaar nog steeds geen pootjes hebben)

    Evolutie lijkt zo bezien veel op geloof dus.

    ReplyDelete
  4. Andre, zoals gezegd: wat kun je uitleggen in 4x 1 kwartier? dat snap jezelf ook wel. Dus wat wil je? Je citeert uit het tweede college di 7 jan. in het nieuwe boek van Jelle Reumer 'De Vis die aan Land Kroop', wordt een en ander beschreven in hoofdstuk V: De Vis die aan Land Kroop. en natuurlijk het boek van Shubin (2008) 'De vis in ons'. Erkens vertelt dingen in het kort die uitgebreid in de literatuur besproken worden.

    Ik vraag me af: zit je een beetje te plagen, (sparren noemde Harry dat?) of ben je een crypto-creationist?
    "Evolutie lijkt zo bezien veel op geloof dus."
    "Dus"? Aha: je trekt een conclusie!

    'geloof': Equivocation: is classified as an informal logical fallacy. It is the misleading use of a term with more than one meaning or sense (by glossing over which meaning is intended at a particular time). It generally occurs with polysemic words (words with multiple meanings)."
    Zit je nu express het dubbelzinnige woord 'geloof' te gebruiken om je conclusie te kunnen trekken?

    ReplyDelete
  5. Andre, ter toelichting: je gebruikt het woord 'geloof'. Maar dat heeft vele betekenissen. voor religieuze-achtige mensen betekent dat o.a. geloof in wonderen zoals opstanding uit de doden, lopen over water, maagdelijke geboorte bij de mens, water in wijn veranderen, bestaan van engelen, leven na de dood, en nog tientallen andere wonderen. Dat soort geloof is uitgesloten in de natuurwetenschap omdat het tegen natuurwetten ingaat. Daar werkt men met hypotheses die feiten moeten verklaren en waarvan men verdere ondersteuning zoekt door feiten. Zowel de hypotheses en de feiten mogen niet in strijd met natuurwetten. Als je dus wetenschappelijke hypotheses en het geloof in wonderen op één hoop gooit dan ben je erg verkeerd bezig.

    Andre: "...iets over meervallen gezegd , zoals bekend vissen die na ik weet niet hoeveel miljoen jaar nog steeds geen pootjes hebben."
    Moet dat een argument voorstellen tegen Tiktaalik als overgangsvorm tussen vissen en landdieren? Dat lijkt op: apen bestaan nog steeds: waarom zijn het geen mensen geworden? of: bacterieën bestaan nog steeds, waarom zijn dat geen meercelligen geworden? of: waarom bestaan er nog steeds 'levende fossielen', 'living fossils'?
    Er zijn aanwijzingen dat de verklaring van dit soort verschijnselen in eigenschappen van het genoom te vinden zijn, zoals onlangs bleek uit het genoom van elephant shark (Callorhinchus milii).

    ReplyDelete
  6. Gert
    De titel van zijn praatje:
    "Hoe zorgde evolutie ervoor dat vissen op het land konden leven"
    Dan lijkt het voor de hand te liggen dat je zoveel mogelijk verteld over de waarnemingen die een dergelijke gedachte ondersteunen.
    Maar dat deed hij niet!
    Het was een een inleidend verhaal over de evolutie tijdlijn, niveau eerste klas middelbare school of lager .
    Als je dan in de laatste minuut over het onderwerp alleen zegt:
    "Omdat de evolutie een beetje aan die vissen heeft geknutseld tot een op het land levend dier." dan heb je jouw publiek niet serieus genomen , dan wordt het tijd voor de minder verse eieren en tomaten..
    Hij vraagt als wetenschapper aan zijn publiek om maar te geloven wat hij zegt.

    Er zit zoals hij zijn verhaal brengt geen verschil in vorm:
    -God heeft dit of dat gemaakt
    -Evolutie heeft dit of dat gemaakt

    v.b
    -God heeft doden tot leven gebracht
    -Chemische Evolutie heeft dode materie tot leven gebracht

    In dit geval is er denk ik geen sprake van equivocation

    Mijn kritiek in mijn reactie betreft hier niet het wetenschappelijke verhaal zoals o.a verwoord door Shubin , al heb ik daar forse vraagtekens bij , maar de m.i niet wetenschappelijke instelling van Roy Erkens die zijn publiek niet serieus neemt.

    ReplyDelete
  7. 3 min 20 sec

    Andre, kijk ook even bij: Ondertussen bij de Universiteit van Nederland:
    http://www.youtube.com/watch?v=7Pt5x2Ek68c
    daar wordt uitgelegd door de iniatiefnemers Alexander Klöpping en Marten Blankensteijn wat de bedoeling is van de UvN.
    Marten: Aristoteles zou gezegd hebben: je begrijpt een onderwerp pas goed als je in staat bent het aan een negenjarige uit te leggen.
    "wij proberen het zo laagdrempelig mogelijk te maken omdat zo veel mogelijk mensen het onderwerp gaan bekijken. ...
    Het is gericht op een lekenpubliek, niet aan studenten. ...
    De universiteit is voor iedereen die van een heleboel dingen een beetje wil weten", zegt Blankenstein.
    Zie ook:
    http://www.rtlnieuws.nl/economie/toekomstmakers/slimmer-worden-met-gratis-college.

    Je kiest dus een wel heel makkelijk doelwit als je Erkens aanvalt.
    Als je kijkt naar de website:
    http://www.universiteitvannederland.nl/college/krijgen-we-kieuwen-als-de-aarde-opeens-onder-water-loopt/
    dan zie je dat het boek De vis in ons van Neil Shubin wordt aanbevolen als leesvoer. Natuurlijk, Erkens kon wel iets meer zeggen over bewijsmateriaal, maar hij heeft waarschijnlijk van te voren instructies gekregen om er geen droog college van te maken met een saaie opsomming van bewijsmateriaal die de mensen zelf daarna toch in boeken kunnen terugvinden. Boek staat op website aangegeven waarmee toehoorders serieus genomen worden. Beantwoordt dit jouw vraag?

    ReplyDelete
  8. Gert,

    Waarom verdedig je Erkens mbt deze "lezing" . Als een creationist voor een lekenpubliek zo een soort verhaal zou houden heet het propaganda. Erkens heeft zelfs niet op het boek van Shubin gewezen.
    Natuurlijk zeg ik niet dat er van Erkens helemaal niets deugd. Maar wat betreft deze lezing een hele dikke onvoldoende.

    Vind jij echt dat hij inhoudelijk een spannend verhaal verteld heeft?

    ReplyDelete
  9. Andre,
    je kunt nog eindeloos discussieren over de performance van Roy Erkens, maar dat is subjectief, ieder zijn eigen voorkeuren. Ik zou het misschien wat anders doen, maar ik heb weer geen onderwijsprijs gehad, hij wel.

    Je schrijft:

    "Er zit zoals hij zijn verhaal brengt geen verschil in vorm:
    -God heeft dit of dat gemaakt
    -Evolutie heeft dit of dat gemaakt"

    dat lijkt me toch een belediging voor de intelligentie van het publiek, dat ze het verschil tussen wetenschap en geloof niet zouden snappen. Het publiek dat daar naar toekomt zijn bepaald geen voetbalhooligans. Dan neem jij op jouw beurt het publiek niet serieus...

    ReplyDelete
  10. Ik heb wel 1 opmerking: in deel 5 heeft hij het over de bekkenbreedte v d vrouw ivm geboorte en lopen. Vrouwen met een wijder bekken: wat goed is voor de geboorte van je kind zou moeilijk zijn om te lopen. Zo smal mogelijk zou het best zijn wat lopen betreft. Dat zie ik niet. Als je een klein meisje, jonge vrouw, volgroeide vrouw vergelijkt die kunnen met verschillende bekkengroottes toch allemaal goed lopem?

    ReplyDelete
  11. Er zit teveel aan onderwerpen in de 15 minuten. Vergelijk met de colleges van deze week: veel kleinere brokjes kennis veel uitgebreider gebracht.
    De titel van di 7 jan: "Hoe zorgde evolutie ervoor dat vissen op het land konden leven?" is volledig misleidend: het gaat over de tijdslijn.
    Ik zou het nog een keer moeten zien, maar miste ik 'zwemblaas' en 'long'? Er is ook geen vergelijkende anatomie over poten en vinnen, en bij die titel zou je dat wel verwachten.

    ReplyDelete
  12. Gerdien, wetenschappelijk gezien heb je volkomen gelijk. Maar krijg je mensen naar een lezing (betaald of onbetaald) als je veel aandacht besteedt aan de vergelijkende anatomie van poten en vinnen? Een doorsnee belangstellende voor nieuwe en spannende ontwikkelingen in de wetenschap zal dat niet aanspreken, vrees ik.
    Dat is het eeuwige dilemma van populaire wetenschap: geef je veel wetenschappelijke details dan haken mensen af, geef je de grote lijnen, met leuke voorbeelden en zo nu en dan een grap, dan is het wetenschappelijk gezien beneden de maat. Hoe los je dat op?

    De tijdslijn vond ik leuk gedaan met die waslijn en waskijpers, blijft lang in je geheugen zitten: en dan heb je als docent wat bereikt. Hopelijk trekken bezoekers de juiste conclusie uit die waslijn...

    ReplyDelete
  13. Andre, Gerdien:
    zoals Roy Erkens het evolutie onderwijst in deze serie is vergelijkbaar zoals Darwin het deed in The Origin of Species: Darwin had geen Tiktaalik etc om zijn publiek te overtuigen. Als het toen kon zonder Tiktaalik etc dan moet het nu toch ook kunnen? Op die manier kunnen we ons beter verplaatsen in hoe het voor Darwin was en voor zijn toehoorders, toch?

    ReplyDelete
  14. @ Gert Korthof

    “Geloof” kan inderdaad meerdere betekenissen hebben. Maar aannemende dat André uit orthodoxe christelijke kring komt, kunnen we zonder tegenbericht wel concluderen dat hij bedoelt dat het lijkt alsof de evolutietheorie net als het christelijk geloof berust op geloof, en niet op wetenschappelijk bewijs.

    Taalkundig gezien heeft André een punt als hij “God heeft dit of dat gemaakt” en “Evolutie heeft dit of dat gemaakt” naast elkaar zet, aannemende dat Erkens dit laatste inderdaad zegt. Dat verschijnsel heet als ik mij goed herinner reïficatie. Ik zie het ook enigszins in de titel van de tweede voordracht van Erkens : “Hoe zorgde evolutie ervoor dat …”
    Dit hoeft niet per se op minachting van het publiek te duiden. Sommige sprekers en schrijvers maken tegenwoordig vaak gebruik van dit stijlmiddel, waarschijnlijk nemen ze die stijlfiguur van elkaar over.
    Zelf vind ik het een erg hinderlijk verschijnsel ; het bemoeilijkt de discussie. Dawkins c.s. zijn er (althans in vertaling) ook meesters in : Religie dit, religie dat. En als het even meezit zetten ze er ook nog een lidwoord voor : De religie dit, de religie dat.

    ReplyDelete
  15. A. Atsou-Pier



    Grappig dat u mij indeelt bij orthodox christelijk . Maar ik begrijp niet goed waarom ,indien dat het geval zou zijn, (ik ben er niet zeker van wat uw definitie is) dat in dit geval verschil zou maken m.b.t de betekenis van het woord geloof.

    Ik ben zeker niet van mening dat de biologische evolutie gedachte slechts een geloof is (al zitten er m.i best veel onzekere elementen in) , maar wel dat populaire media het vaak aan de man brengen op een manier die niet onder doet voor evangelisatie.
    En Erkens is in dit voordrachtje daarvan een beschamend voorbeeld.

    Als je er vanuit moet gaan dat de bezoekers van deze lezing er blanco in staan (en gezien de inhoud van de lezing lijkt het daarop) dan moet je ze ,gezien het enthousiaste applaus aan het einde , zonder veel problemen ook wel aflaten kunnen verkopen

    Ik krijg soms wel eens de enigszins tegendraadse indruk dat mensen die met geloof opgevoed zijn kritischer zijn op wat ze van een wetenschappelijke redenering mogen verwachten.

    ReplyDelete
  16. Andre schreef: "Ik krijg soms wel eens de enigszins tegendraadse indruk dat mensen die met geloof opgevoed zijn kritischer zijn op wat ze van een wetenschappelijke redenering mogen verwachten."
    Ja, dat klopt. Ze zijn kritisch tav een wetenschappelijke theorie wanneer die een bedreiging vormt (voor hun wereldbeeld). Over het preciese chemisch-fysisch mechanisme van de fotosynthese liggen ze niet wakker.
    Maar: als ze consequent willen zijn zouden ze natuurlijk diezelfde kritsche houding tav hun eigen wereldbeeld moeten hebben.
    Een goed voorbeeld is de gastbijdrage op het blog van Rene Fransen. Daar zie je o.a. pseudowetenschappelijke verhalen vertellerij in actie:
    "Het feit dat wij God nergens keihard wetenschappelijk kunnen aantonen komt juist goed overeen met het beeld van God zoals wij dat kennen vanuit de Bijbel."
    Dus: wat als falsificatie zou moeten dienen wordt omgetoverd tot verificatie van Gods bestaan. Lijkt allemaal sterk op hoe Freud en zijn volgelingen altijd gelijk hadden met hun theorieën.

    ReplyDelete
  17. Gert

    "Ze zijn kritisch tav een wetenschappelijke theorie wanneer die een bedreiging vormt (voor hun wereldbeeld)"

    Dat zal ook meespelen, maar als het niet gelovigen blijkbaar niet uitmaakt wat voor verhaal ze voorgeschoteld krijgen (het heeft toch geen consequenties), dan is geloof toch nuttig voor een scherper beeld op o.a die vakgebieden die het meer van verhalende hypothesen moet hebben zoals ontstaans-theorieen , psychologie, etc

    En dat is eigenlijk gek . Want je zou mogelijk verwachten dat iemand die in een god gelooft die je niet kunt zien en waar het zelfs verboden is om je er een voorstelling van te maken daardoor juist minder kritisch zou worden.

    Wat degenen betreft die theistische evolutie aanhangen , daar heb ik af en toe ook moeite mee...
    Wel is het voor een wereld waar de mens verantwoordelijk moet kunnen worden gehouden (en dat is een belangrijke gedachte in de bijbel) het belangrijk is dat die wereld behoorlijk voorspelbaar is. Dus geen God die willekeurig ingrijpt.


    ReplyDelete

Comments to posts >30 days old are being moderated.
Safari causes problems, please use Firefox or Chrome for adding comments.