Strandbeesten Theo Jansen in Electriciteitsfabriek

De tentoonstelling in de Electriciteitsfabriek duurt tot 3 mei

Theo Jansen bezig met fine tuning van zijn nieuwste strandbeest

en zie hij loopt!

Strandbeesten zijn aangepast voor lopen op het strand met als energiebron de wind. Ze lopen niet op electriciteit of fossiele energie, maar op wind. De windenergie wordt opgevangen door flexibele zeilen en via een ingenieus systeem van gewrichten omgezet in een loopbeweging. De nieuwste evolutionaire adaptatie maakt het mogelijk ook tijdens windstille periodes zich voort te bewegen. Door een vernuftig mechanisme zetten ze de wind om in luchtdruk die wordt opgeslagen in plastic flessen. Door die luchtdruk weer langzaam vrij te laten gaan de poten bewegen. 

Hun skelet bestaat uit ouderwetse lichtgewicht holle plastic electriciteitsbuizen.  Het aantal poten varieert (6-8?). Het strandbeest kan zowel voor- als achteruit lopen, afhankelijk van de windrichting. Ze hebben wel een staart, maar het is niet duidelijk of ze een kop hebben, en waar die zit. De looprichting staat haaks op de lengte-as (wervelkolom) van het strandbeest, in tegenstelling tot de meeste dieren (insecten, reptielen, zoogdieren). Ze lopen dus zijwaarts net als een krab: 

krab loopt zijwaarts

Toevallige (?) overeenkomsten krab en strandbeest: het zijn geleedpotigen: koudbloedige dieren met een uitwendig skelet van chitine of plastic en hun lichaam is gesegmenteerd, hebben scharnierende poten, ze lopen op het strand, ze hebben een gele - oranje kleur en zijn gemaakt van een stevig maar licht soort 'plastic', ze hebben 'linker en rechterpoten' (of moet je zeggen: voor- en achterpoten?), er bestaan verschillende soorten, ze evolueren, ze hebben een primitief zenuwstelsel maar géén electronica, metalen of wielen. Het verschil is dat, hoewel strandbeesten geen wielen hebben, ze wel intern draaiende assen hebben. Hoe de beweging van de poten van strandbeesten precies gecoördineerd worden weet ik niet, maar je kunt wel zien dat naast elkaar liggende poten om en om bewegen. Net als bij een krab(?).

Een fascinerend verschijnsel opzich is dat de strandbeesten zoveel nakomelingen hebben gekregen, getuige de vele klonen en varianten van strandbeesten die op het internet te vinden zijn. De verklaring hiervoor is, denk ik, ten dele, dat de kunstenaar de genetische code van het beest bestaande uit 13 variabelen al jaren geleden op zijn website heeft gepubliceerd:

a = 38, b = 41.5, c = 39.3, d = 40.1, e = 55.8, f = 39.4, g = 36.7, h = 65.7, i = 49, j = 50, k = 61.9, l=7.8, m=15

Deze getallen zijn de uitkomst van evolutionaire algoritmes met als doel de beste (bijvoorbeeld: zonder te hobbelen) loopbeweging te vinden. Een extra leuk detail: de genetische code van de strandbeesten is dus door evolutionaire processen geproduceerd.

De strandbeesten zijn het levenswerk van kunstenaar-uitvinder Theo Jansen. Ze zijn te bewonderen in de voormalige Electriciteitsfabriek, te Den Haag, die voor de gelegenheid is voorzien van fijn strandzand. Op de tentoonstelling mag je een aantal strandbeesten aanraken en je kunt ze zelf laten lopen. Om 8 uur s avonds geeft de kunstenaar een demonstratie voor de aanwezige bezoekers. Dan kun je alles uit de eerste hand horen en vragen stellen. Er waren meer bezoekers dan ik dacht (zaterdag!).

10 april: tekst herschreven

Vorig blog
Theo Jansen: de herontdekking van Darwin? of het leven opnieuw uitvinden?  12 feb 2012

Bronnen

• Theo Jansen bij Pauw en Witteman 14 maart 2014. Hier geeft hij een goede uitleg van het mechanische principe van de pootbeweging compleet met goede filmpjes. 
• Theo Jansen heeft een homesite strandbeest met o.a. een compilatie van de meest succesvolle strandbeest manifestaties. En een uitleg van de wiskundige en mechanische basis van de loopbeweging. 
• Op youtube staan een aantal verhelderende computersimulaties (en deze) van het mechanische principe en real-life voorbeelden, een leuke Discovery uitzending waarin Theo zelf alles uitlegt en tenslotte nog vele vernuftige varianten. 
• Series of robots and "new forms of life" using Theo Jansen mechanism, youtube 20 nov. 2012 Schaalmodellen met micromotors. Erg goed gedaan.